💫راهنمای رصد دنباله‌دار C/2022 E3 (ZTF)

منجمان در اولین ماه از سال نو میلادیِ جاری در انتظار دیدن درخشش دنباله‌دار بلنددوره‌ای‌اند که در ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ با تأسیسات رویدادهای زودگذر زوئیکی (ZTF) کشف شد. دنباله‌دار C/2022 E3 (ZTF) برای اولین‌بار با استفاده از تلسکوپ ۲/۱ متری (۴/۲/f) اشمیت در کوه پالومار، درحالی‌که فقط یک لکۀ کوچک از قدر ۱۷ در صورت‌فلکی عقاب بود، دیده شد.

با محاسباتی که ستاره‌شناسان انجام دادند این دنباله‌دار در ۲۲ دی ۱۴۰۱ در نزدیک‌ترین حالت به خورشید قرار می‌گیرد و در اواسط بهمن ۱۴۰۱ به زمین نزدیک می‌شود. رصدگران امیدوارند که قدر آن به ۵+ یا ۶+ برسد و با چشم غیرمسلح، در آسمانی تاریک و بدون آلودگی نوری، قابل مشاهده باشد. البته این پیش‌بینی به‌هیچ‌وجه تضمین‌شده نیست! شکل آن به احتمال زیاد شبیه یک لکه در آسمان خواهد بود، مانند کسی که انگشت خود را در غبار گچ فرو کرده و روی تخته سیاه کشیده است.

با نزدیک شدن به سال نو میلادی، عکاسان نجومی دنباله‌دار E3 را ثبت کردند. در حال حاضر، این دنباله‌دار گسترش یافته و سرعت آن رو به افزایش است و در اوایل زمستان یک دم یونی بلند با رنگ خاکستری مایل به آبی و گردو‌غبار روشن و گسترده‌ای را به نمایش می‌گذارد. بااین‌حال، هنوز نسبتاً کوچک است و با دوربین‌های دوچشمی و تلسکوپ‌های کوچک برای چندین ساعت قبل از طلوع آفتاب در آسمان صبحگاهی در صورت‌فلکی تاج شمالی قابل مشاهده است.

دنباله‌دار E3 در حال حاضر از قدر ۷ در شمال صورت‌فلکی تاج شمالی و بین دو صورت فلکی عوا و هرکول در حرکت به سمت شمال است و اوایل بهمن وارد صورت فلکی اژدها می‌شود و حرکتش را به سمت دب اصغر ادامه می‌دهد. این دنباله‌دار در بهترین حالت رصدی خود، در آسمان نیم‌کرۀ شمالی، هفته دوم بهمن از قدر بین ۵ تا ۶ با سرعت از نزدیکی ستارۀ قطبی عبور خواهد کرد. پس در تمام شب قابل مشاهده خواهد بود و احتمالاً به اندازۀ کافی سریع خواهد بود تا رد آن با دوربین دوچشمی دیده و تصویر آن در دوربین حرفه‌ای ثبت شود.

بنابراین تا فرصت دارید به جست‌وجوی آن بپردازید و از زیبایی این دنباله‌دار لذت ببرید. پیشنهاد می‌کنیم که زمانی را برای رصد دنباله‌دار انتخاب کنید که ماه در آسمان حضور نداشته باشد و همچنین سمت شمال رصدگاهتان بدون آلودگی نوری باشد.

مترجم: سپیده امینی
ویراستار: نازنین‌زهرا بابایی
منبع: Sky at Night Magazine
امتیاز نقشه آسمان: Avastarco
امتیاز تصویر کاور: Dan Bartlett

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

✨ @AvaStarCo

🛰 گذرهای پرنور ایستگاه فضایی بین‌المللی در هفته پایانی دی

‌شامگاه یکشنبه ۲۵ دی تا چهارشنبه ۲۸ دی، ایستگاه فضایی بین‌المللی گذرهای پرنوری در آسمان ایران خواهد داشت. اطلاعات این گذرها بدین شرح است:

💫یکشنبه ۲۵ دی
⏰ساعت ورود: ۱۸:۴۳
🧭سمت ورود: جنوب غرب
🌟بیشینه روشنایی: قدر منفی ۳.۸

💫دوشنبه ۲۶ دی
⏰ساعت ورود: ۱۷:۵۴
🧭سمت ورود: جنوب - جنوب غرب
🌟بیشینه روشنایی: قدر منفی ۲.۷

💫‌سه‌شنبه ۲۷ دی
⏰ساعت ورود: ۱۸:۴۲
🧭سمت ورود: غرب - جنوب غرب
🌟بیشینه روشنایی: قدر منفی ۲.۷

💫چهارشنبه ۲۸ دی
⏰ساعت ورود: ۱۷:۵۳
🧭سمت ورود: جنوب غرب
🌟بیشینه روشنایی: قدر منفی ۳.۶


تمامی این گذرها از اقصی نقاط کشورمان قابل رویت است. زمان دقیق گذرها را از سایت heavens-above برای شهر خودتان می‌توانید استخراج کنید. راهنمای استخراج اطلاعات از سایت heavens-above را در وبسایت و مطالب پیشین آوا استار می‌توانید مشاهده کنید.

‌🔻این رویداد با چشم غیر مسلح قابل رویت است و برای رصد آن به ابزار خاصی احتیاج ندارید.

🧭چرا جهت شرق و غرب در نقشه آسمان معکوس نقشه جغرافیایی است؟
توجه داشته باشید که نقشه آسمان، منظره بالای سرمان را آن‍گونه که از روی زمین می‌بینیم، نشان می‌دهد. نقشه‌های جغرافیایی، زمین را آنگونه که از بالا به آن نگاه کنیم نشان می‌دهند. بنابراین جهت شرق و غرب در این نقشه‌ها معکوس است. وقتی که نقشه آسمان را بالای سرتان بگیرید، جهات آن بر جهات جغرافیایی منطبق می‌شود.

🪐مجله آوا استار
✨ @AvaStarCo

🎬 مستند هفتمین رقابت استارکاپ

همزمان با آغاز چهاردهمین سال فعالیت مرکز نجوم آوا استار، مستند هفتمین رقابت استارکاپ منتشر می‌شود. روز یکشنبه ۲ بهمن ساعت ۲۰:۳۰ مستند استارکاپ هفتم به صورت پریمیر در یوتیوب پخش می‌شود. تماشای این مستند جذاب را از دست ندهید.

▶️ لینک پخش پریمیر در یوتیوب:

https://youtu.be/wTLReoTc368


🏆 @starcup_official

💫رویدادهای رصدی بهمن ۱۴۰۱

در آسمان بهمن چه خبر است؟ رصد دنباله‌دار ZTF و مقارنه‌های جذاب ماه و سیارات را در شب‌های سرد زمستان از دست ندهید!

مشاهده در یوتیوب

مشاهده در اینستاگرام

نویسندگان: دارا تیموری‌فر و امیرعلی مومنی
گوینده: نگار شفیعی ثابت
تدوینگر: مبارکه حدادی

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

Mag.avastarco.com

✨ @AvaStarCo

🔻هم‌اکنون در یوتیوب مشاهده کنید

▶️ لینک پخش پریمیر در یوتیوب:

https://youtu.be/wTLReoTc368


🏆 @starcup_official

💫دنباله‌دار دور قطبی؛ راهنمای رصد دنباله‌دار ZTF

دنباله‌دار C/2022 E3 (ZTF) در شب‌های بهمن به شرایط ایدئال رصدی می‌رسد. ZTF دنباله‌داری بلند دوره است که برای نخستین بار در طی ۵۰ هزار سال گذشته، در آسمان پدیدار شده. ZTF در ۲۲ دی ۱۴۰۱ از نزدیک‌ترین فاصله مدارش از خورشید عبور کرد و حالا در مسیر بازگشت، ۱۲ بهمن به کمینه فاصله‌اش از زمین می‌رسد.

پیش‌بینی می‌شود که قدر دنباله‌دار ZTF به ۵/۵ برسد و با چشم غیرمسلح، در آسمانی تاریک و بدون آلودگی نوری، قابل مشاهده شود. البته این پیش‌بینی به‌هیچ‌وجه تضمین‌شده نیست! انتظار چیزی شبیه دنباله‌دار پرنور نئووایز را نداشته باشید. ZTF احتمالا شبیه لکه‌ای محو در محدوده شمالی آسمان دیده می‌شود.

دنباله‌دار ZTF ممکن است هیچ وقت به سمت ما برنگردد یا بازگشت آن میلیون‌ها سال طول بکشد! پس فرصت دیدن آن را در این شبها از دست ندهید! راهنمای رصد دنباله‌دار ZTF که در این شب‌ها با حضور در محدوده شمالی آسمان به جرمی دورقطبی تبدیل شده‌است را در این ویدیو ببینید.

مشاهده در یوتیوب

مشاهده در اینستاگرام

نویسنده و گوینده: امیرعلی مومنی
تدوینگر: مبارکه حدادی
امتیاز تصویر کاور: Clemens Fischer

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

Mag.avastarco.com

✨ @AvaStarCo

‌🔻سیارک کوچک 2023 BU فردا از نزدیکی زمین عبور می‌کند

سیارک 2023 BU، که به اندازۀ یک کامیونت است، فردا یکی از نزدیک‌ترین گذرهای ثبت‌شده از کنار زمین را خواهد داشت. این سیارک بامداد روز جمعه ۷ بهمن ساعت ۳:۵۷ به وقت ایران از فاصلۀ ۳۶۰۰ کیلومتری زمین عبور می‌کند. این فاصله‌ ۱۰ برابر نزدیک‌تر از ماهو‌اره‌های زمین‌ثابت است.

فاصلۀ عبور این سیارک از کنار زمین بسیار کم است، اما احتمالی برای برخورد وجود ندارد. البته اگر چنین سیارکی که اندازۀ آن بین ۵/۳ تا ۵/۸ متر تخمین زده می‌شود به زمین برخورد کند، به آذرگوی درخشانی تبدیل می‌شود که بی‌خطر در جوّ می‌سوزد و تنها قطعاتی کوچک به‌صورت شهاب‌سنگ از آن به زمین می‌رسد.

سیارک 2023 BU را جنادی بوریسف (کاشف دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای بوریسف) روز شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱، در رصدخانۀ خود به نام مارگو (MARGO) واقع در نائوچنی کِریمه، کشف کرد. گزارش رصدهای تکمیلی به مرکز مطالعات ریزسیارات (MPC) داده شد و این سیارک به‌عنوان جرم نزدیک به زمین تأیید شد.

مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین ناسا (CNEOS) با بررسی داده‌های رصدی این سیارک احتمال برخورد آن را رد کرده است اما بر اساس پیش‌بینی‌ها، یکی از نزدیک‌ترین‌گذرها را از کنار زمین خواهد داشت. این عبور چنان به زمین نزدیک است که پیش‌بینی می‌شود مدار سیارک به طرز قابل توجهی در آن دچار تغییر شود. پیش از این سیارک 2023 BU در مداری تقریباً دایره‌ای هر ۳۵۹ روز به دور خورشید در گردش بوده‌ است. اما پس از این عبور مدار آن کشیده‌تر می‌شود، میان مدار زمین و مریخ امتداد پیدا می‌کند و دورۀ گردش آن به ۴۲۵ روز می‌رسد.

مترجم: امیرعلی مومنی
ویراستار: نازنین‌زهرا بابایی
منبع: NASA CNEOS

توضیحات تصویر: خط قرمز مدار سیارک و خط سبز مدار ماهواره‌های زمین‌ثابت را نشان می‌دهد.

مترجم: امیرعلی مومنی
ویراستار: نازنین‌زهرا بابایی
منبع: NASA CNEOS

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

Mag.avastarco.com

✨ @AvaStarCo

🌠 دم‌های دنباله‌دار سبز؛ چرا در تصاویر دنباله‌دار ZTF چند دم متفاوت دیده می‌شود؟

دنباله‌دار C/2022 E3 (ZTF)، که این روزها با عنوان «دنباله‌دار سبز» بسیار خبرساز شده‌ است، روز ۱۲ بهمن از نزدیک‌ترین فاصلۀ خود از زمین گذشت. این دنباله‌دار در این شب‌ها به بیشینۀ روشنایی خود رسیده است و از قدر حدوداً ۵ در آسمان می‌درخشد.

حضور ماه با فاز بالا، در نزدیکی ZTF، در چند شب آینده رصد آن را دشوار می‌کند و امکان دیدن آن با چشم غیر مسلح وجود ندارد. اما ناامید نشوید! به کمک یک دوربین دوچشمی کوچک یا تلسکوپ همچنان می‌توانید هستۀ نسبتاً درخشان ZTF را رصد کنید. در پایان هفتۀ آینده نیز دوباره فرصت رصد این دنباله‌دار را بدون حضور مهتاب در آسمان شامگاهی خواهید داشت. البته این بار فقط با ابزار رصدی زیرا قدر دنباله‌دار به حدود ۶/۵ می‌رسد. شامگاه ۲۲ بهمن زمان ایدئالی است که ZTF را به‌سادگی در فاصلۀ یک درجه‌ای سیارۀ مریخ پیدا و رصد کنید. در مطالب پیشین آوا استار راهنمای کامل رصد ZTF را می‌توانید مشاهده کنید.

با پرنور شدن ZTF تصاویر بسیاری از این دنباله‌دار در شبکه‌های اجتماعی و خبرگزاری‌ها به اشتراک گذاشته شد. نکتۀ قابل‌توجه در این تصاویر مشاهدۀ سه دم و تغییرات سریع در شکل آن‌ها در شب‌های متوالی بود. شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که دلیل این اتفاق چیست؟

دنباله‌دارها اجرامی از جنس یخ، سنگ و گردوغبارند که از مکان‌های دوری در منظومۀ شمسی مثل ابر اورت نشئت می‌گیرند. آن‌ها با نزدیک شدن به قسمت‌های داخلی منظومۀ شمسی، به علت گرما و تابش‌های پرانرژی خورشید، شروع به تبخیر می‌کنند و گیسو و دم‌های درخشانی را به نمایش می‌گذارند. این اجرام کوچک‌اند و جاذبۀ کمی دارند. به همین علت، در برابر تابش‌های خورشید توان نگه داشتن تمام مواد خود را ندارند. گردوغبار جداشده، در مسیر دنباله‌دار، دم منحنی‌شکلی را تشکیل می‌دهد که دم نوع II یا دم غباری نام دارد.

همچنین تابش فرابنفش خورشید بسیاری از مولکول‌های گیسوی دنباله‌دار، از جمله H2O، را یونیده می‌کند و فشار مغناطیسی بادهای خورشیدی باعث شکل گرفتن دمی از یون‌ها در جهت مخالف خورشید نسبت به دنباله‌دار می‌شود که دم نوع I یا دم یونی نام دارد.

علاوه‌براین، دمِ غباری‌شکلِ V مانندی دارد و راستای دید ما در منظره‌ای که از آن می‌بینیم تأثیرگذار است. به همین علت، ممکن است بخشی از دم هنگام عبور زمین از صفحۀ مداری دنباله‌دار از دید ما در مقابل دنباله‌دار مشاهده شود که در این صورت به این دمِ سومْ پاد دم می‌گوییم.

نویسنده: امیرعلی مومنی
ویراستار: نازنین‌زهرا بابایی
مجله آوا استار
منبع: Sky&Telescope

https://www.instagram.com/p/CoKlETeM8v8/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

Mag.avastarco.com

✨ @AvaStarCo

☄ برخورد سیارک کوچک 2023 CX1: هفتمین برخورد پیش‌بینی‌شده به زمین

بامداد امروز، ۱۳ فوریۀ ۲۰۲۳، در ساعت ۲ و ۵۹ دقیقه و ۲۱ ثانیه به وقت جهانی، درخششی پرنور، در نزدیکی ماه، آسمان را در دو سوی کانال مانش (بخشی از اقیانوس اطلس در شمال فرانسه و جنوب انگلستان) روشن کرد. این درخشش درواقع سیارک کوچک 2023 CX1 بود که در زمان پیش‌بینی‌شده وارد جوّ زمین شد و آذرگوی بسیار پرنوری را در آسمان پدید آورد. ده‌ها نفر شاهد این پدیده بودند و آن را گزارش کردند. همچنین ستاره‌شناسان و عموم مردم تصاویری از آن را ثبت کردند.

سیارک کوچک 2023 CX1 تقریباً یک متر قطر داشت و اولین‌بار عصر دوازدهم فوریه در رصدخانۀ GINOP KHK، در مجارستان، شناسایی شد و به‌طور‌ موقت SAR2667 نام‌گذاری شد. سپس رصدخانۀ Visnjan به‌سرعت آن را تأیید کرد و درنهایت ۲۰ رصدخانه این جسم پرسرعت را ثبت کردند تا در موقعیت مداریِ مناسبش نقطۀ ورود به زمین و زمان آن را مشخص کنند. بالاخره در ۱۲ فوریۀ ۲۰۲۳، در ساعت ۲ و ۵۹ دقیقه و ۲۱ ثانیۀ بامداد به‌وقت جهانی، نور درخشانی در آسمان ورود 2023 CX1 را به جوّ زمین تأیید کرد.

این هفتمین سیارکی بود که قبل از برخورد به سیارۀ ما کشف و زمان ورود آن پیش‌بینی شد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، آب‌وهوای مطلوب و مدت زمانِ کشف تا ورود این سیارک به جوّ زمین، احتمالاً خبر آن گسترده‌ترین پوشش ورود سیارکی را از دید عموم و ستاره‌شناسان در پی خواهد داشت.

سنگ‌های فضایی با ورود به جوّ زمین شروع به سوختن می‌کنند و در اغلب موارد به علت اندازۀ کوچکی که دارند چیزی از آن‌ها به سطح زمین نمی‌رسد. بااین‌حال با توجه به اندازۀ ۱ متری این سیارک، احتمال رسیدن شهاب‌سنگ‌هایی از آن به سطح زمین وجود دارد اما تاکنون گزارشی مبنی بر یافتن آن‌ها در سازمان بین‌المللی شهاب (IMO) ثبت نشده‌ است. در اینستاگرام آوا استار می‌توانید برخی از تصاویر ثبت‌شده از ورود این سیارک به جوّ زمین را مشاهده کنید.

مترجم: سمیرا صابر
ویراستار: امیرعلی مومنی
منبع: imo.net

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

Mag.avastarco.com

✨ @AvaStarCo

‌🔭رویدادهای رصدی اسفند ۱۴۰۱

در آخرین روزهای سال ۱۴۰۱ مقارنه‌های جذابی را در پیش داریم. ماه با عبور از نزدیکی سیارات پرنور منظومه شمسی در آسمان، مقارنه‌ها و اجتماع‌های زیبایی را رقم می‌زند و همچنین شاهد مقارنه کم‌نظیر سیاره زهره و مشتری خواهیم بود. رویدادهای رصدی ماه اسفند را از دست ندهید!

مشاهده در یوتیوب

مشاهده در اینستاگرام

نویسنده: دارا تیموری‌فر
ویراستار: امیرعلی مومنی
گوینده: نگار شفیعی ثابت
تدوینگر: مبارکه حدادی

🪐اپلیکیشن و مجله آوا استار
‌رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

Mag.avastarco.com

✨ @AvaStarCo

فراخوان جذب هیئت تحریریه مجله آوا استار
به تحریریه مجله آوا استار بپیوندید

مرکز نجوم آوا استار جهت گسترش فعالیت‌ها و تکمیل هیئت تحریریه اپلیکیشن و مجله آوا استار به عنوان رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران، از علاقه‌مندان و فعالان در زمینه روزنامه‌نگاری علم و نجوم آماتوری و حرفه‌ای دعوت به همکاری می‌نماید. مجله آوا استار یک رسانه آنلاین است که در بستر اپلیکیشن تخصصی، وبسایت و شبکه‌های اجتماعی به تولید محتوای علمی در حوزه نجوم و ستاره‌شناسی برای عموم مردم می‌پردازد. اعضای تحریریه مجله آوا استار در تلاش هستند تا اخبار و مطالب به‌روز علمی و آموزشی را به زبانی ساده در اختیار مخاطبان قرار دهند.

چه کسانی واجد شرایط هستند؟
تمامی علاقه‌مندانی که به نوعی در زمینه‌های مختلف روزنامه‌نگاری علم و تولید محتوا در حوزه نجوم فعالیت داشته‌اند، می‌توانند به جمع هیئت تحریریه آوا استار بپیوندند. شرایط فعالیت در تحریریه آوا استار به صورت نیمه‌وقت و غیر حضوری است. زمینه‌های فعالیت در مجله آوا استار عبارتند از:
- نویسندگی در زمینه نجوم آماتوری، نجوم حرفه‌ای، رویدادهای رصدی و تحلیل اخبار حوزه نجوم، ستاره‌شناسی و فضا
- ترجمه تخصصی در حوزه نجوم، ستاره‌شناسی و فضا
- تدوین
- گویندگی
- ویراستاری
- تصویرسازی و گرافیک

چگونه ثبت نام کنیم؟
متقاضیان می‌توانند با تکمیل فرم زیر آمادگی خود را اعلام نمایند. آخرین مهلت ارسال فرم و مدارک لازم، پایان روز شنبه ۵ فروردین ۱۴۰۲ است. پس از بررسی فرم‌های ارسالی حداکثر تا دو ماه آینده با متقاضیان واجد شرایط، جهت انجام مصاحبه، تماس گرفته خواهد شد.

مدارک مورد نیاز:
- تکمیل فرم ثبت نام
- رزومه تحصیلی، کاری و سوابق فعالیت در حوزه نجوم (فایل PDF)
- سه نمونه کار در زمینه مورد نظر برای فعالیت (نویسندگی، ترجمه، گویندگی، تدوین، ویراستاری یا تصویرسازی)
- معرفی‌نامه از طرف محل کار پیشین (اختیاری)

لطفا مدارک و فایل‌های خود را در قالب یک ایمیل پیوست کرده و با عنوان "فراخوان جذب هیئت تحریریه" به آدرس info@avastarco.com ارسال کنید. در نام‌گذاری فایل‌های ارسالی حتما نام خود را ذکر کنید. توجه داشته باشید که ارسال رزومه و تکمیل فرم ثبت نام به معنی پذیرش نهایی نیست و پذیرفته‌شدگان بر اساس ظرفیت‌های موجود (به صورت محدود) و پس از بررسی تمامی پرونده‌های دریافتی انتخاب خواهند شد.

ثبت نام:
https://avastarco.com/application1402/

در صورت نیاز به هرگونه راهنمایی می‌توانید با دفتر مرکز نجوم آوا استار تماس بگیرید و یا از طریق ایمیل یا تلگرام با ما در ارتباط باشید.

۰۲۱۸۸۵۴۰۰۲۴-۷
T.me/avastar_info
info@avastarco.com

🪐 اپلیکیشن و مجله آوا استار
رسانه تخصصی نجوم و ستاره‌شناسی در ایران

✨ @AvaStarCo