«سحر_خیاوی»
یازیق کیتابلار!!
بیلیک ادعالی مجازی سیچانلار
جیرماقلاییرلار سانال صفحهلرینی
باش آپاریر گئجه- گوندوز بوش جیویلتیلری
بوشونا سرخوش جیویلتیلری
یوک ماشینلاری بئله چکه بیلمیر"مَنَملیک"لرینی
خان سیچانلار!!
اؤزلرینی آسلان سانان سیچانلار!!
حقیقی سیچانلار توز باسمیش آنبارلاردا
خیرچ- خیرچ دارتیرلار دَرین بیلیکلری
شیشیب-داشیرلار، آغیرلاشیر یوکلری
چیخا بیلمیرلر دیکلری!!
کیتابلار محبتلی باخیشلارا، نازلایان اللره سوسوز
بیلیکلر اوجوز...اوجوز...
بو تراژدی سونسوز...
آااا...ی یازیق کیتابلار!!
کیلکهلی ساچینیزی کیم داراقلار؟!
سیزی کیم سوراغلار؟!
سیزی کیم واراقلار؟!
ساغالماز یارانیزی کیم باغلار؟!
بارماقلار سانالدا اَسیر
جیبلریمده کولَک اَسیر
اوشویورم...اوشویورم...
چیگنیمده "داغ" داشیییرام!!
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
یازیق کیتابلار!!
بیلیک ادعالی مجازی سیچانلار
جیرماقلاییرلار سانال صفحهلرینی
باش آپاریر گئجه- گوندوز بوش جیویلتیلری
بوشونا سرخوش جیویلتیلری
یوک ماشینلاری بئله چکه بیلمیر"مَنَملیک"لرینی
خان سیچانلار!!
اؤزلرینی آسلان سانان سیچانلار!!
حقیقی سیچانلار توز باسمیش آنبارلاردا
خیرچ- خیرچ دارتیرلار دَرین بیلیکلری
شیشیب-داشیرلار، آغیرلاشیر یوکلری
چیخا بیلمیرلر دیکلری!!
کیتابلار محبتلی باخیشلارا، نازلایان اللره سوسوز
بیلیکلر اوجوز...اوجوز...
بو تراژدی سونسوز...
آااا...ی یازیق کیتابلار!!
کیلکهلی ساچینیزی کیم داراقلار؟!
سیزی کیم سوراغلار؟!
سیزی کیم واراقلار؟!
ساغالماز یارانیزی کیم باغلار؟!
بارماقلار سانالدا اَسیر
جیبلریمده کولَک اَسیر
اوشویورم...اوشویورم...
چیگنیمده "داغ" داشیییرام!!
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
«جعفر تانیش»
اوزون یوللاردا دا اومود واریمیش،
باغلی یوللاریندا آغلار قالمیشام.
آیریلیق اود کیمی جانیمی یاخیر،
آغناییب اوستومه داغلار، قالمیشام.
هر بیر شئی سن اولوب، گوللر ده سنسن،
گؤزومون یاشییلا شکیلین آخیر؛
هر بیر شئی گؤزومده سنسن، دانیشیر
جانسیز دووارلار دا سن اولوب باخیر.
سن منه سئومهیی اؤیرتدین گؤزهل،
هیجری ده اؤیرهدیب گئدهیدین باری.
سینهمه داغینی چکمهدن اؤنجه
قلبیمی اوخلاییب گئدهیدین باری.
شیرین خاطیرهلر حسرتله دولو،
گؤزومون یاشییلا اورتاق یاستیغیم.
سن مزار ایچینده، من مزار اوسته
رؤیامدا قووشوب بیرجه یاتدیغیم.
گولوشلو باخیشین آغلار گؤزومده
هئیکلین یونموشام ابدی قالسین.
سن یوخسان، هر زامان داریخان چاغی
گولوشلو باخیشین کؤنلومو آلسین.
مولود عباسزاده الوندین ابدی خاطیره سینه عشق اولسون
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
اوزون یوللاردا دا اومود واریمیش،
باغلی یوللاریندا آغلار قالمیشام.
آیریلیق اود کیمی جانیمی یاخیر،
آغناییب اوستومه داغلار، قالمیشام.
هر بیر شئی سن اولوب، گوللر ده سنسن،
گؤزومون یاشییلا شکیلین آخیر؛
هر بیر شئی گؤزومده سنسن، دانیشیر
جانسیز دووارلار دا سن اولوب باخیر.
سن منه سئومهیی اؤیرتدین گؤزهل،
هیجری ده اؤیرهدیب گئدهیدین باری.
سینهمه داغینی چکمهدن اؤنجه
قلبیمی اوخلاییب گئدهیدین باری.
شیرین خاطیرهلر حسرتله دولو،
گؤزومون یاشییلا اورتاق یاستیغیم.
سن مزار ایچینده، من مزار اوسته
رؤیامدا قووشوب بیرجه یاتدیغیم.
گولوشلو باخیشین آغلار گؤزومده
هئیکلین یونموشام ابدی قالسین.
سن یوخسان، هر زامان داریخان چاغی
گولوشلو باخیشین کؤنلومو آلسین.
مولود عباسزاده الوندین ابدی خاطیره سینه عشق اولسون
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
همت شهبازی
بیرینجی بؤلوم
یئتمیشیئددی ایل ۱۲ شهریوردن کئچیر.
بئله بیر گونده (12 شهریور 1324ده) آذربایجان ملی دموکرات فرقهسی نین بیاننامهسی نشر اولونور. بونو بیز #سید_جعفر_پیشهورینین آذربایجان قزئتینین ۱۴ شهریور (1.جی سایدا) یازدیغی «فرقهمیز ایشه باشلادی» باشلیقلی یازیسیندان بیلیریک. او، بورادا بیاننامهنین ۲ گون اؤنجه یاییلدیغی خبرینی یازارکن فرقهنین ایستکلرینی ده آچیقلاییر. بورادان بللی اولور کی اونون اساس غایهسی مشروطه قانونون متممینده گلن «ایالتی-ولایتی انجمن»لرین قورولماسی و ایراندا اولان هر بیر ایالتین مقدراتینی اؤزلرینه تاپشیرماقدان عبارت اولور. بو اساسدا فرقه ده ایران استقلالیتینی پوزمادان، اؤزونون مدنی حاقلارینی اورتایا قویور. او یازیر:
«بیز ایرانین استقلالینه علاقهدار اولدیغیمیز ایله برابر آذربایجان خلقینون فرهنگی (مدنی) اختیاراتی و اؤز مقدراتینین اؤز گوجی ایله تعیین ائتمهسینی آرزو ائدیریک. بیز اؤز دیلیمیزده فرهنگ(مدنیت)، بهداشت (صحیه) و دؤولت ادارهسی طلب ائدیریک.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
بیرینجی بؤلوم
یئتمیشیئددی ایل ۱۲ شهریوردن کئچیر.
بئله بیر گونده (12 شهریور 1324ده) آذربایجان ملی دموکرات فرقهسی نین بیاننامهسی نشر اولونور. بونو بیز #سید_جعفر_پیشهورینین آذربایجان قزئتینین ۱۴ شهریور (1.جی سایدا) یازدیغی «فرقهمیز ایشه باشلادی» باشلیقلی یازیسیندان بیلیریک. او، بورادا بیاننامهنین ۲ گون اؤنجه یاییلدیغی خبرینی یازارکن فرقهنین ایستکلرینی ده آچیقلاییر. بورادان بللی اولور کی اونون اساس غایهسی مشروطه قانونون متممینده گلن «ایالتی-ولایتی انجمن»لرین قورولماسی و ایراندا اولان هر بیر ایالتین مقدراتینی اؤزلرینه تاپشیرماقدان عبارت اولور. بو اساسدا فرقه ده ایران استقلالیتینی پوزمادان، اؤزونون مدنی حاقلارینی اورتایا قویور. او یازیر:
«بیز ایرانین استقلالینه علاقهدار اولدیغیمیز ایله برابر آذربایجان خلقینون فرهنگی (مدنی) اختیاراتی و اؤز مقدراتینین اؤز گوجی ایله تعیین ائتمهسینی آرزو ائدیریک. بیز اؤز دیلیمیزده فرهنگ(مدنیت)، بهداشت (صحیه) و دؤولت ادارهسی طلب ائدیریک.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
همت شهبازی
ایکینجی بؤلوم
یئتمیشیئددی (۷۷) ایل ۱۲ شهریوردن کئچیر
اؤز دیلیمیزده کیتابیمیز، روزنامهمیز و ادبیاتیمیز آزاد بیر صورتده وجوده گلمک ایله خلقیمیزون مترقی بیر خلق اولماسینه ایمکان وئریلمهلیدیر».
#پیشهوری سول تفکرده اولماسینا باخمایاراق آچیق بیر دیلله دئییردی کی «فرقهمیز ملی بیر فرقه اولدیغی ایچون صینیف و طبقه نظرده دوتمایوب عموم جماعتی اؤز بایداغی (بایراغی) آلتینه چاغیریر».
او، حقیقتا ده بو تفکره صادیق قالیر. من دئیردیم کی #پیشهوری_آذربایجانین_ان_ملی_سولچوسودو. اونا گؤره کی، ایللر اؤتوب، دونیادا اینسان حاقلاری دئییلهسی کونوانسییادا بوتون اینسان و ملتلرین حتتا حیوانلارین دا بئله حاقلارینین قورونماسی ایستهنیلسه ده، هله ده بیز بو گون آذربایجان فرقهسینین گؤردویو ایشین بیر فاییزینی دا تجروبه ائده بیلمهمیشیک. اونو سولچو اولاراق سووئتلر بیرلییی کومونیستلرینه باغلایاراق قینایانلار، اونون ملی مستویده گؤردویو ایشلرینی بو گونهدک اؤزلری گؤردوکلری ایشلر ایله مقایسه ائدهرک اؤزلرینه بو سوالی وئرسینلر:
«بو گونهدک گؤردویوموز، ایستهدییمیز آرزولارین هانسیسینی پیشهوری ۷7 ایل بوندان اؤنجه گؤرمهمیشدی؟»
سوالین جاوابی پیشهورینین بؤیوکلویونو ثبوت ائدهجکدیر.
موغان. ۲.۹.۲۰۲۲ \ ۱۱ شهریور ۱۴۰۱
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
ایکینجی بؤلوم
یئتمیشیئددی (۷۷) ایل ۱۲ شهریوردن کئچیر
اؤز دیلیمیزده کیتابیمیز، روزنامهمیز و ادبیاتیمیز آزاد بیر صورتده وجوده گلمک ایله خلقیمیزون مترقی بیر خلق اولماسینه ایمکان وئریلمهلیدیر».
#پیشهوری سول تفکرده اولماسینا باخمایاراق آچیق بیر دیلله دئییردی کی «فرقهمیز ملی بیر فرقه اولدیغی ایچون صینیف و طبقه نظرده دوتمایوب عموم جماعتی اؤز بایداغی (بایراغی) آلتینه چاغیریر».
او، حقیقتا ده بو تفکره صادیق قالیر. من دئیردیم کی #پیشهوری_آذربایجانین_ان_ملی_سولچوسودو. اونا گؤره کی، ایللر اؤتوب، دونیادا اینسان حاقلاری دئییلهسی کونوانسییادا بوتون اینسان و ملتلرین حتتا حیوانلارین دا بئله حاقلارینین قورونماسی ایستهنیلسه ده، هله ده بیز بو گون آذربایجان فرقهسینین گؤردویو ایشین بیر فاییزینی دا تجروبه ائده بیلمهمیشیک. اونو سولچو اولاراق سووئتلر بیرلییی کومونیستلرینه باغلایاراق قینایانلار، اونون ملی مستویده گؤردویو ایشلرینی بو گونهدک اؤزلری گؤردوکلری ایشلر ایله مقایسه ائدهرک اؤزلرینه بو سوالی وئرسینلر:
«بو گونهدک گؤردویوموز، ایستهدییمیز آرزولارین هانسیسینی پیشهوری ۷7 ایل بوندان اؤنجه گؤرمهمیشدی؟»
سوالین جاوابی پیشهورینین بؤیوکلویونو ثبوت ائدهجکدیر.
موغان. ۲.۹.۲۰۲۲ \ ۱۱ شهریور ۱۴۰۱
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
Telegram
ادبیات سئونلر
بوکانال ادبیات سئونلر قوروپونون سئچیلمیش اثرلری دیر
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
بیانیه 12 شهریور 1324
مقدمه : روز دوشنبه 12 شهريور 1324، فرقه دموکرات آذربايجان با انتشار بيانيه اي(مراجعت نامه ) که به دو زبان آذربايجاني و فارسي نوشته شده و حاوي يک مقدمه و12ماده بود رسما تشکيل خود را اعلام نمود.
اهم اهداف اين بيانيه عبارت بودند از: تقاضاي آزادي داخلي و مختاريت مدني براي مردم آذربايجان با حفظ استقلال و تماميت ارضی ايران، تشکيل انجمنهاي ايالتي و ولايتي، تدريس زبان ترکی در مدارس آذربايجان، مصرف نيمي از مالياتهاي وصولي از آذربايجان در خود آذربايجان، افزايش کرسيهاي نمايندگان آذربايجان در مجلس به نسبت جمعيت آن، اصلاح روابط و حدود بين مالک و دهقان با در نظر گرفتن مصالح هر دو، مبارزه با بيکاري تلاش در جهت توسعه و ايجاد صنايع، تجارت و کشاورزي، مبارزه با رشوه و فساد در ادارات و….
جالب توجه است که با گذشت نزدیک به هفتاد سال از انتشار بیانیه دوازده ماده ای دوازده شهریور، هنوز بسیاری از خواسته های بنیانگذاران فرقه دمکرات آذربایجان محقق نشده است.
اصل ۱- ضمن حفظ استقلال و تماميت ارضی ايران، بايد به مردم آذربايجان آزادی داخلی و خود مختاری مدنی داده شود تا بتوانند در پيشبرد فرهنگ خود و ترقی و آبادی آذربايجان با مرعی داشتن قوانين عادلانه کشور، سرنوشت خود را تعيين نمايند۰
اصل ۲- در اين راستا بايد بزودی انجمن های ايالتی انتخاب شده و شروع بکار نمايند. اين انجمن ها ضمن فعاليت در زمينه های فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی به موجب قانون اساسی اعمال تمام مامورين دولتی را بازرسی کرده و در تغـيير و تبديل آنها اظهـار نظـر خواهند کرد٠
اصل ۳- در مدارس آذربايجان تا کلاس سوم تدريس فقط به زبان (ترکی) آذربايجانی خواهد بود. از آن ببعد زبان فارسی بعنوان زبان دولتی توام با زبان آذربايجانی تدريس خواهد شد. تشکيل دانشگاه ملی در آذربايجان يکی از مقاصد اساسی فرقه دموکرات است٠
اصل ٤- فرقه دموکرات آذربايجان در توسعه صنايع و کارخانجات جدا خواهد کوشيد و سعی خواهد کرد برای رفع بيکاری و توسعه صنايع دستی وسايل لازم را فراهم نموده و توام با تکميل کارخانجات موجود، کارخانجات جديد ايجاد نمايد٠
اصل ۵- فرقه دموکرات آذربايجان توسعه تجارت را يکی از مسايل ضروری و جدی محسوب می کند. مسدود بودن راههای تجاری تا به امروز سبب از دست رفتن ثروت عده کثيری از دهقانان، مخصوصا باغداران و خرده مالکين شده و موجب فقر و فلاکت آنها گرديده است٠
فرقه دموکرات آذربايجان برای جلوگيری از اين وضع در نظر دارد در پيدا کردن بازار و جستجوی راههای ترانزيتی، که بتوان با استفاده از آنها کالاهای آذربايجان را صادر نموده و از اتلاف ثروت ملی جلوگيری کرد، اقدام جدی نمايد٠
اصل ۶- يکی ديگر از مقاصد اصلی فرقه دموکرات، آباد ساختن شهرهای آذربايجان است. برای نيل به اين هدف فرقه سعی خواهد کرد که هر چه زودتر قانون انجمنهای شهر تغيير يافته و به اهالی شهر امکان داده شود که بطور مستقل در آبادی شهر خود کوشيده و آن را بصورت معاصر و مترقی درآورند. مخصوصا تامين آب شهر تبريز يکی از مسايل بسيار فوری فرقه دموکرات است٠
اصل ٧- بنيانگذاران فرقه دموکرات آذربايجان بخوبی می دانند که نيروی مولد ثروت و قدرت اقتصادی کشور، بازوان توانای دهقانان است. لذا اين فـرقـه نمی تواند جنبشی را که در ميان دهقانان بوجود آمده، ناديده بگيرد و بهمين خاطر فرقه سعی خواهد کرد که برای تامين احتياجات دهقانان اقدامات اساسی انجام دهد٠
مخصوصا تعيين حدود مشخص روابط بين اربابان و دهقانان و جلوگيری از مالياتهای غير قانونی که توسط برخی از اربابان گرفته می شود يکی از وظايف فوری فرقه دموکرات است. فرقه سعی خواهد کرد اين مسئله به شکلی حل شود که هم دهقانان راضی شوند و هم مالکين به آينده خود اطمينان پيدا کرده و با علاقه و رغبت در آباد ساختن ده و کشور خود کوشش نمايند. زمينهای خالصه و زمينهای متعلق به اربابانی که آذربايجان را ترک و فرار کرده اند و محصول دسترنج مردم آذربايجان را در تهران و ساير شهرها مصرف می کنند، چنانچه بزودی مراجعت ننمايند، بنظر فرقه دموکرات بايد بدون قيد و شرط در اختيار دهقانان قرار گيرد. ما کسانی را که بخاطر عيش و نوش خود ثروت آذربايجان را به خارج می برند، آذربايجانی نمی دانيم. چنانچه آنها از بازگشت به آذربايجان خودداری نمايند، ما برای آنها در آذربايجان حقی قائل نيستيم. علاوه بر اين فرقه خواهد کوشيد که بطور سهل و آسان، اکثريت دهقانان را از نظر وسايل کشت و زرع تامين نمايد٠
اصل ۸- يکی ديگر از وظايف مهم فرقه دموکرات، مبارزه با بيکاری است. اين خطر از هم اکنون خود را بصورت جدی نشان می دهد و اين سيل در آينده روز به روز نيرومندتر خواهد شد٠
مقدمه : روز دوشنبه 12 شهريور 1324، فرقه دموکرات آذربايجان با انتشار بيانيه اي(مراجعت نامه ) که به دو زبان آذربايجاني و فارسي نوشته شده و حاوي يک مقدمه و12ماده بود رسما تشکيل خود را اعلام نمود.
اهم اهداف اين بيانيه عبارت بودند از: تقاضاي آزادي داخلي و مختاريت مدني براي مردم آذربايجان با حفظ استقلال و تماميت ارضی ايران، تشکيل انجمنهاي ايالتي و ولايتي، تدريس زبان ترکی در مدارس آذربايجان، مصرف نيمي از مالياتهاي وصولي از آذربايجان در خود آذربايجان، افزايش کرسيهاي نمايندگان آذربايجان در مجلس به نسبت جمعيت آن، اصلاح روابط و حدود بين مالک و دهقان با در نظر گرفتن مصالح هر دو، مبارزه با بيکاري تلاش در جهت توسعه و ايجاد صنايع، تجارت و کشاورزي، مبارزه با رشوه و فساد در ادارات و….
جالب توجه است که با گذشت نزدیک به هفتاد سال از انتشار بیانیه دوازده ماده ای دوازده شهریور، هنوز بسیاری از خواسته های بنیانگذاران فرقه دمکرات آذربایجان محقق نشده است.
اصل ۱- ضمن حفظ استقلال و تماميت ارضی ايران، بايد به مردم آذربايجان آزادی داخلی و خود مختاری مدنی داده شود تا بتوانند در پيشبرد فرهنگ خود و ترقی و آبادی آذربايجان با مرعی داشتن قوانين عادلانه کشور، سرنوشت خود را تعيين نمايند۰
اصل ۲- در اين راستا بايد بزودی انجمن های ايالتی انتخاب شده و شروع بکار نمايند. اين انجمن ها ضمن فعاليت در زمينه های فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی به موجب قانون اساسی اعمال تمام مامورين دولتی را بازرسی کرده و در تغـيير و تبديل آنها اظهـار نظـر خواهند کرد٠
اصل ۳- در مدارس آذربايجان تا کلاس سوم تدريس فقط به زبان (ترکی) آذربايجانی خواهد بود. از آن ببعد زبان فارسی بعنوان زبان دولتی توام با زبان آذربايجانی تدريس خواهد شد. تشکيل دانشگاه ملی در آذربايجان يکی از مقاصد اساسی فرقه دموکرات است٠
اصل ٤- فرقه دموکرات آذربايجان در توسعه صنايع و کارخانجات جدا خواهد کوشيد و سعی خواهد کرد برای رفع بيکاری و توسعه صنايع دستی وسايل لازم را فراهم نموده و توام با تکميل کارخانجات موجود، کارخانجات جديد ايجاد نمايد٠
اصل ۵- فرقه دموکرات آذربايجان توسعه تجارت را يکی از مسايل ضروری و جدی محسوب می کند. مسدود بودن راههای تجاری تا به امروز سبب از دست رفتن ثروت عده کثيری از دهقانان، مخصوصا باغداران و خرده مالکين شده و موجب فقر و فلاکت آنها گرديده است٠
فرقه دموکرات آذربايجان برای جلوگيری از اين وضع در نظر دارد در پيدا کردن بازار و جستجوی راههای ترانزيتی، که بتوان با استفاده از آنها کالاهای آذربايجان را صادر نموده و از اتلاف ثروت ملی جلوگيری کرد، اقدام جدی نمايد٠
اصل ۶- يکی ديگر از مقاصد اصلی فرقه دموکرات، آباد ساختن شهرهای آذربايجان است. برای نيل به اين هدف فرقه سعی خواهد کرد که هر چه زودتر قانون انجمنهای شهر تغيير يافته و به اهالی شهر امکان داده شود که بطور مستقل در آبادی شهر خود کوشيده و آن را بصورت معاصر و مترقی درآورند. مخصوصا تامين آب شهر تبريز يکی از مسايل بسيار فوری فرقه دموکرات است٠
اصل ٧- بنيانگذاران فرقه دموکرات آذربايجان بخوبی می دانند که نيروی مولد ثروت و قدرت اقتصادی کشور، بازوان توانای دهقانان است. لذا اين فـرقـه نمی تواند جنبشی را که در ميان دهقانان بوجود آمده، ناديده بگيرد و بهمين خاطر فرقه سعی خواهد کرد که برای تامين احتياجات دهقانان اقدامات اساسی انجام دهد٠
مخصوصا تعيين حدود مشخص روابط بين اربابان و دهقانان و جلوگيری از مالياتهای غير قانونی که توسط برخی از اربابان گرفته می شود يکی از وظايف فوری فرقه دموکرات است. فرقه سعی خواهد کرد اين مسئله به شکلی حل شود که هم دهقانان راضی شوند و هم مالکين به آينده خود اطمينان پيدا کرده و با علاقه و رغبت در آباد ساختن ده و کشور خود کوشش نمايند. زمينهای خالصه و زمينهای متعلق به اربابانی که آذربايجان را ترک و فرار کرده اند و محصول دسترنج مردم آذربايجان را در تهران و ساير شهرها مصرف می کنند، چنانچه بزودی مراجعت ننمايند، بنظر فرقه دموکرات بايد بدون قيد و شرط در اختيار دهقانان قرار گيرد. ما کسانی را که بخاطر عيش و نوش خود ثروت آذربايجان را به خارج می برند، آذربايجانی نمی دانيم. چنانچه آنها از بازگشت به آذربايجان خودداری نمايند، ما برای آنها در آذربايجان حقی قائل نيستيم. علاوه بر اين فرقه خواهد کوشيد که بطور سهل و آسان، اکثريت دهقانان را از نظر وسايل کشت و زرع تامين نمايد٠
اصل ۸- يکی ديگر از وظايف مهم فرقه دموکرات، مبارزه با بيکاری است. اين خطر از هم اکنون خود را بصورت جدی نشان می دهد و اين سيل در آينده روز به روز نيرومندتر خواهد شد٠
در اين مورد از طرف دولت مرکزی و مامورين محلی کاری انجام نگرفته است. چنانچه کار بدين منوال ادامه يابد، اکثريت اهالی آذربايجان دچار فنا و نيستی خواهد شد. فرقه سعی خواهد کرد برای جلوگيری از اين خطر، تدابيری جدی اتخاذ نمايد. فعلا تدابيری نظير تاسيس کارخانجات، توسعه تجارت، ايجاد موسسات زراعتی و کشيدن راه آهن و شوسه، ممکن است تا حدودی مفيد واقع شود٠
اصل ٩- در قانون انتخابات ستم بزرگی به مردم آذربايجان روا داشته اند. طبق اطلاعات دقيق در اين سرزمين بيش از چهار ميليون نفر آذربايجانی زندگی می کنند. به موجب همين قانون غيرعادلانه، به نمايندگان آذربايجان فقط ۲٠ کرسی داده شده است و اين بطور قطع تقسيم متناسبی نيست٠
فرقه دموکرات خواهد کوشيد که آذربايجان به تناسب جمعيت خود حق انتخاب نماينده داشته باشد که تقريبا معادل يک سوم نمايندگان مجلس شورا می شود٠
فرقه دموکرات آذربايجان طرفدار آزادی مطلق انتخابات مجلس شورای ملی است. فـرقـه با دخالت مامورين دولتی و عناصر داخلی و خارجی و همچنين در ميان ثروتمندان به طريق ارعاب و فريب، در انتخابات مخالف است. انتخابات بايد همزمان در سرتاسر ايران شروع شده و بسرعت پايان پذيرد٠
اصل ۱٠- فرقه دموکرات آذربايجان با اشخاص فاسد، مختلس و رشوه گيری که در ادارات دولتی جای گرفته اند مبارزه جدی به عمل خواهد آورد و از مامورين صالح و درستکار قدردانی خواهد نمود٠
مخصوصا فرقه کوشش خواهد کرد که معاش و زندگی مامورين دولتی آن چنان اصلاح شود که بهانه دزدی و خيانت برای آنها باقی نماند و آنها بتوانند زندگی آبرومندی جهت خود بوجود آوردند٠
اصل ۱۱- فرقه دموکرات خواهد کوشيد بيش از نصف مالياتهايی که از آزربايجان گرفته می شود صرف احتياجات خود آذربايجان شود و مالياتهای غير مستقيم لغو گردد٠
اصل ۱۲- فرقه دموکرات آذربايجان طرفدار دوستی با کليه دولتها دموکرات مخصوصا با متفقين می باشد و برای حفظ و ادامه اين دوستی کوشش خواهد کرد در مرکز و شهرستانها عناصر خائنی را که می خواهند دوستی بين ايران و دولتهای دمکرات را بهم زنند از امور دولتی کوتاه نمايد٠
اين است مقاصد اصلی بنيانگذاران فرقه دموکرات٠
اميد ما اين است که هر آذربايجانی وطن پرست خواه در داخل و خواه در خارج آذربايجان در راه رسيدن به اين مقاصد مقدس با ما همصدا و همراه خواهد بود. طبيعی است که اگر انسان خانه خود را اصلاح نکند، نمی تواند برای اصلاح محله، شهر و يا مملکت خود بکوشد. ما ابتدا از آذربايجان که خانه ما است شروع می کنيم و ايمان داريم که اصلاح و ترقی آذربايجان موجب ترقی ايران خواهد شد و بدين وسيله ميهن از دست قلدرها و مرتجعين نجات خواهد يافت٠
زنده باد آذربايجان دموکرات؛
زنده باد ايران مستقل و آزاد؛
زنده باد فرقه دموکرات آذربايجان، مشعلدار حقيقی آزادی آذربايجان و ايران٠
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
اصل ٩- در قانون انتخابات ستم بزرگی به مردم آذربايجان روا داشته اند. طبق اطلاعات دقيق در اين سرزمين بيش از چهار ميليون نفر آذربايجانی زندگی می کنند. به موجب همين قانون غيرعادلانه، به نمايندگان آذربايجان فقط ۲٠ کرسی داده شده است و اين بطور قطع تقسيم متناسبی نيست٠
فرقه دموکرات خواهد کوشيد که آذربايجان به تناسب جمعيت خود حق انتخاب نماينده داشته باشد که تقريبا معادل يک سوم نمايندگان مجلس شورا می شود٠
فرقه دموکرات آذربايجان طرفدار آزادی مطلق انتخابات مجلس شورای ملی است. فـرقـه با دخالت مامورين دولتی و عناصر داخلی و خارجی و همچنين در ميان ثروتمندان به طريق ارعاب و فريب، در انتخابات مخالف است. انتخابات بايد همزمان در سرتاسر ايران شروع شده و بسرعت پايان پذيرد٠
اصل ۱٠- فرقه دموکرات آذربايجان با اشخاص فاسد، مختلس و رشوه گيری که در ادارات دولتی جای گرفته اند مبارزه جدی به عمل خواهد آورد و از مامورين صالح و درستکار قدردانی خواهد نمود٠
مخصوصا فرقه کوشش خواهد کرد که معاش و زندگی مامورين دولتی آن چنان اصلاح شود که بهانه دزدی و خيانت برای آنها باقی نماند و آنها بتوانند زندگی آبرومندی جهت خود بوجود آوردند٠
اصل ۱۱- فرقه دموکرات خواهد کوشيد بيش از نصف مالياتهايی که از آزربايجان گرفته می شود صرف احتياجات خود آذربايجان شود و مالياتهای غير مستقيم لغو گردد٠
اصل ۱۲- فرقه دموکرات آذربايجان طرفدار دوستی با کليه دولتها دموکرات مخصوصا با متفقين می باشد و برای حفظ و ادامه اين دوستی کوشش خواهد کرد در مرکز و شهرستانها عناصر خائنی را که می خواهند دوستی بين ايران و دولتهای دمکرات را بهم زنند از امور دولتی کوتاه نمايد٠
اين است مقاصد اصلی بنيانگذاران فرقه دموکرات٠
اميد ما اين است که هر آذربايجانی وطن پرست خواه در داخل و خواه در خارج آذربايجان در راه رسيدن به اين مقاصد مقدس با ما همصدا و همراه خواهد بود. طبيعی است که اگر انسان خانه خود را اصلاح نکند، نمی تواند برای اصلاح محله، شهر و يا مملکت خود بکوشد. ما ابتدا از آذربايجان که خانه ما است شروع می کنيم و ايمان داريم که اصلاح و ترقی آذربايجان موجب ترقی ايران خواهد شد و بدين وسيله ميهن از دست قلدرها و مرتجعين نجات خواهد يافت٠
زنده باد آذربايجان دموکرات؛
زنده باد ايران مستقل و آزاد؛
زنده باد فرقه دموکرات آذربايجان، مشعلدار حقيقی آزادی آذربايجان و ايران٠
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
Telegram
ادبیات سئونلر
بوکانال ادبیات سئونلر قوروپونون سئچیلمیش اثرلری دیر
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
مراسم شام غریبان زنده یاد «مولود عباسزاده الوند» همسر شاعر نام آشنای آذربایجان استاد «جعفر تانیش» روز چهارشنبه 1401/6/9با حضور پرشمار هنرمندان، شعرا و نویسندگان آذربایجانی، گروههای مختلف ازجمله گروه فرهنگی، ادبی ورزشی رسا، گروه فرهنگی یاران، گروه کوهنوردی عینالی، گروه کوهنوردی دالغا، گروه فرهنگی دها، مجلس زمانی، گروه فرهنگی دوشنبه ها، جمعی ازاعضای گروه تلگرامی ادبیات سئونلر و با حضور شخصیتهای فرهنگی واجتماعی، سلیمان ثالث، عاشیق حسن اسکندری، منوچهر عزیزی، مسعود داوران، کریم شهرک، امیر ولیپور، فیروز مقدم، بهلول پزشکیان، میرعبدالله ریحانی، رضا همراز، رشید دانشجویی، عباس صفرزاده، علی فخری، امجد زاده، فرخ مهدیپور، شاهید کریم جاوید داوداوغلو، مهدی فخریان، صمد پیوندی، شهناز مقدم، رضا شریفی، بختیار نظامی، موسی تبریزلی، کریم اسدی، جعفر نجفی، علی فایضپور، نجف رحیمی، یعقوب آقایی مقدم، علی آقایی مقدم، علی مظفری، مرجان منافزاده، فریبا شاهد، زکیه ذوالفقاری، رضوان حاجیقاسملو، سولماز حیدری، حبیب نصیرپور، علیرضا دهقانیآذر، کاظم عباسی،جعفر فروزان،کیان نخعی،امیر قویدل،افشین علوی سعید علوی،محسن حراستی،
پرویز قاسمی، یونس برومند، چنگیز ارشد... برگزار گردید. این مراسم با اجرای کریم قربانزاده همنوایی «آیریلیق ماهنیسی» توسط محمد الفت و آواز قاسم وطن اوغلو احد یاری وباسخنان دوکتور صمدرحمانی و شعر خوانی استاد میرزا شهرک، حسن اومود اوغلو، ناصر داوران، خسرو سرتیپی، ارشد نظری، شاهد کریم، مسعود شریعتی، شاهرخ نخعی... بر گزار گردید
از حضور همه عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
پرویز قاسمی، یونس برومند، چنگیز ارشد... برگزار گردید. این مراسم با اجرای کریم قربانزاده همنوایی «آیریلیق ماهنیسی» توسط محمد الفت و آواز قاسم وطن اوغلو احد یاری وباسخنان دوکتور صمدرحمانی و شعر خوانی استاد میرزا شهرک، حسن اومود اوغلو، ناصر داوران، خسرو سرتیپی، ارشد نظری، شاهد کریم، مسعود شریعتی، شاهرخ نخعی... بر گزار گردید
از حضور همه عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
Telegram
ادبیات سئونلر
بوکانال ادبیات سئونلر قوروپونون سئچیلمیش اثرلری دیر
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
تبریک لر اوغورلار
تانینمیش اوستاد شاعیر« علیرضا میانالی» جنابلاریندان« بودا بیر عوموردی» عنونیندا شعیرتوپلوسونون ایکینجی چاپی ایشیق اوزو گوردو.
کیتابین آدی:«بودا بیرعوموردی»
یازار:«علیرضا میانالی»
ناشر:«کاروان ایرانگردان»
بیرینجی چاپ: 1399
ایکینجی چاپ: 1401
ادبیات سئونلر اوخوجوسو بول اولسون دئیه ادبیات سئونلر عاییله سینی بو دیرلی کیتابین اوخوماغینا دعوت ائدیری.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
تانینمیش اوستاد شاعیر« علیرضا میانالی» جنابلاریندان« بودا بیر عوموردی» عنونیندا شعیرتوپلوسونون ایکینجی چاپی ایشیق اوزو گوردو.
کیتابین آدی:«بودا بیرعوموردی»
یازار:«علیرضا میانالی»
ناشر:«کاروان ایرانگردان»
بیرینجی چاپ: 1399
ایکینجی چاپ: 1401
ادبیات سئونلر اوخوجوسو بول اولسون دئیه ادبیات سئونلر عاییله سینی بو دیرلی کیتابین اوخوماغینا دعوت ائدیری.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
«سلیمان رستم»
عشقینی قلبینه بختیم کیمی یازمیش، اؤز الیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
اۆزونو گؤرمهدیییم هر گۆنومه گۆن دئمیرم
کۆسمه عنوانینا بو سؤزلری کۆسگون دئمیرم
سنه لیلا اؤزومه یاخشی کی مجنون دئمیرم
گل گۆلوم گل چیچهییم گل کی من الهاما گلیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
سندن اؤیرندی باهار نغمهلرین نغمهسینی
یایدی دنیامیزا خوش نغمهنین هر کلمهسینی
دویمارام مین کره هر گۆن من ائشیتسم سسینی
چکیرم جار بونو بیلسین وطنیم بیلسین ائلیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
تیکیرم گؤزلریمی هر زمان هر آن یولونا
دئ گؤروم کیم اؤتوروبدور سنی هجران یولونا
هارداسان گل بو وصال آدلی سلیمان یولونا
گل،گل ائتسین یئنه پرواز گؤزل آرزوم عملیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
عشقینی قلبینه بختیم کیمی یازمیش، اؤز الیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
اۆزونو گؤرمهدیییم هر گۆنومه گۆن دئمیرم
کۆسمه عنوانینا بو سؤزلری کۆسگون دئمیرم
سنه لیلا اؤزومه یاخشی کی مجنون دئمیرم
گل گۆلوم گل چیچهییم گل کی من الهاما گلیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
سندن اؤیرندی باهار نغمهلرین نغمهسینی
یایدی دنیامیزا خوش نغمهنین هر کلمهسینی
دویمارام مین کره هر گۆن من ائشیتسم سسینی
چکیرم جار بونو بیلسین وطنیم بیلسین ائلیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
تیکیرم گؤزلریمی هر زمان هر آن یولونا
دئ گؤروم کیم اؤتوروبدور سنی هجران یولونا
هارداسان گل بو وصال آدلی سلیمان یولونا
گل،گل ائتسین یئنه پرواز گؤزل آرزوم عملیم
سن گؤزللر گؤزهلیندن ده گؤزلسن گؤزهلیم!
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
Telegram
ادبیات سئونلر
بوکانال ادبیات سئونلر قوروپونون سئچیلمیش اثرلری دیر
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
@Azeri_music
Elmira Rəhimova-Sən Yadıma Düşəndə
سن_یادیما_دوشنده
موسیقی :«ائلزا_ایبراهیمووا»
سؤز :«دمیر_گئده_بئیلی»
اوخویور :«ائلمیرا_رحیمووا»
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
موسیقی :«ائلزا_ایبراهیمووا»
سؤز :«دمیر_گئده_بئیلی»
اوخویور :«ائلمیرا_رحیمووا»
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
خلاقیتین سرحدی یوخدور
📌 نقاشیهای «Oleg Shuplyak» را باید دوبار ببینید، اول یک نگاه کلی به آن بندازید و پرتره یک انسان(که برخی مواقع از مشاهیر است) را تشخیص دهید، و بعد در جزییاتش عمیق شوید و تصاویر پنهانش را کشف کنید، شاید هم برعکس!
هنر
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
📌 نقاشیهای «Oleg Shuplyak» را باید دوبار ببینید، اول یک نگاه کلی به آن بندازید و پرتره یک انسان(که برخی مواقع از مشاهیر است) را تشخیص دهید، و بعد در جزییاتش عمیق شوید و تصاویر پنهانش را کشف کنید، شاید هم برعکس!
هنر
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
✍:«صابرجهانگیری»(سوسقون)
سیزین_سسیز
اورمو گؤلونون شرفینه
دويغو و دنيز
ایبهاملی باخيشلاريمدا
سوسموشدو بير دوزلو دنيز
و فيرتينالار گؤركهمينده
دالغالانميشدی
سونسوز - سوسوز
سئودالی ساحيللرده
سارسيلان باليق قولاغينين بوشلوغوندا
دنيزين هؤنكورتولرينه
قولاق آسيردی
او قومساقلاردا يئرلهشن داشلارين بَرهلميش گؤزلری
و من
كيمه؟ کیمه؟ کیمه؟
كيمه؟ آغلاييم جيگريمين ايليق ايچگيسين؟
و كيمه؟ کیمه؟ کیمه؟
كيمه؟ سؤيلهييم ايچين- ايچين ايچيمده جفتهلنميش دويغولارين هارايينی؟
و اؤزومسوزلوكده يالمانان منليیيمی؟!
نئجه، نئجه، نئجه؟
نئجه ایبهاملی باخيشلاردا
سوسموش دوزلو دنيزين قيشقيريغين
اوخشاييرام آغ قوشمالاريمدا
ديديك – ديديك
و من
نييه؟ نييه؟ نییه؟
نییه؟ قاسيرغالار چؤرهسينده
تاپشيرميشام تلسكن جوشغولارا وارليغيمی
بئله،
من، من، من
سئودالی ساحيللرده
دنيزين هؤنكورتولرين گؤزومدن جوشدوراجاغام
آنجاق! آنجاق، آنجاق
باليق قولاغينين بوشلوغوندا
قولاق آسميياجاغام
هئچ بير هارايا
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
سیزین_سسیز
اورمو گؤلونون شرفینه
دويغو و دنيز
ایبهاملی باخيشلاريمدا
سوسموشدو بير دوزلو دنيز
و فيرتينالار گؤركهمينده
دالغالانميشدی
سونسوز - سوسوز
سئودالی ساحيللرده
سارسيلان باليق قولاغينين بوشلوغوندا
دنيزين هؤنكورتولرينه
قولاق آسيردی
او قومساقلاردا يئرلهشن داشلارين بَرهلميش گؤزلری
و من
كيمه؟ کیمه؟ کیمه؟
كيمه؟ آغلاييم جيگريمين ايليق ايچگيسين؟
و كيمه؟ کیمه؟ کیمه؟
كيمه؟ سؤيلهييم ايچين- ايچين ايچيمده جفتهلنميش دويغولارين هارايينی؟
و اؤزومسوزلوكده يالمانان منليیيمی؟!
نئجه، نئجه، نئجه؟
نئجه ایبهاملی باخيشلاردا
سوسموش دوزلو دنيزين قيشقيريغين
اوخشاييرام آغ قوشمالاريمدا
ديديك – ديديك
و من
نييه؟ نييه؟ نییه؟
نییه؟ قاسيرغالار چؤرهسينده
تاپشيرميشام تلسكن جوشغولارا وارليغيمی
بئله،
من، من، من
سئودالی ساحيللرده
دنيزين هؤنكورتولرين گؤزومدن جوشدوراجاغام
آنجاق! آنجاق، آنجاق
باليق قولاغينين بوشلوغوندا
قولاق آسميياجاغام
هئچ بير هارايا
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
Telegram
ادبیات سئونلر
بوکانال ادبیات سئونلر قوروپونون سئچیلمیش اثرلری دیر
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
«کولیکووو دؤیوشو»
یازار:«واقیف سولطانلی»
کوچورن:«ویدا حشمتی»
حاضیرلایان:«ادبیات سئونلر»
بورا کولیکووو چؤلودور. بایاقدان بری خاکی رنگلی یول چانتاسینی آلت-اوست ائدهرک اویغون گئییم آرایان، سسینین آهنگیندن روس اولدوغو آشکار سئزیلن قادین دیللهندی. قادین سؤزونو بیتیرمهمیش بلدچی سس گوجلندیریجی ایله قاتارین تولا ولایتیندن کولیکووو چؤلونون یاخینلیغیندان کئچدییی بیلدیردی.
گؤزلرینی کیتابدان آییریب قاتارین پنجرهسیندن گؤرونن بوز چؤللری سوزهرک بونجا تصادوف اولا بیلمیهجهیینی دوشوندو -اوخودوغو آمئریکا عالیمینین کولیکووو دؤیوشو حاقیندا یئنی یایینلانمیش آراشدیرماسی ایدی. نه زاماندان بری آختاردیغی کیتابی واغزالداکی قزئت کؤشکونده گؤرونجه آلمیش، ائله ایلک جوملهدن اثر اونو توتموشدو. بیر آنلیغا گؤزلرینی یوموب چؤکوشو کولیکووو چؤللریندن باشلایان قیزیل اوردانین عظمتلی تاریخینی، تورک-تاتار قؤوملرینین سونراکی طالعیینی دوشوندو.
"تاریخ بوتون علملردن داها آرتیق سیاسته بولاشمیشدیر. بلکه بو سببدندیر کی، دونیانین گئرچک تاریخی ایندییهدک...
بویازینین آردینی ادبیات سئونلر کانالیندا اوخویون.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
یازار:«واقیف سولطانلی»
کوچورن:«ویدا حشمتی»
حاضیرلایان:«ادبیات سئونلر»
بورا کولیکووو چؤلودور. بایاقدان بری خاکی رنگلی یول چانتاسینی آلت-اوست ائدهرک اویغون گئییم آرایان، سسینین آهنگیندن روس اولدوغو آشکار سئزیلن قادین دیللهندی. قادین سؤزونو بیتیرمهمیش بلدچی سس گوجلندیریجی ایله قاتارین تولا ولایتیندن کولیکووو چؤلونون یاخینلیغیندان کئچدییی بیلدیردی.
گؤزلرینی کیتابدان آییریب قاتارین پنجرهسیندن گؤرونن بوز چؤللری سوزهرک بونجا تصادوف اولا بیلمیهجهیینی دوشوندو -اوخودوغو آمئریکا عالیمینین کولیکووو دؤیوشو حاقیندا یئنی یایینلانمیش آراشدیرماسی ایدی. نه زاماندان بری آختاردیغی کیتابی واغزالداکی قزئت کؤشکونده گؤرونجه آلمیش، ائله ایلک جوملهدن اثر اونو توتموشدو. بیر آنلیغا گؤزلرینی یوموب چؤکوشو کولیکووو چؤللریندن باشلایان قیزیل اوردانین عظمتلی تاریخینی، تورک-تاتار قؤوملرینین سونراکی طالعیینی دوشوندو.
"تاریخ بوتون علملردن داها آرتیق سیاسته بولاشمیشدیر. بلکه بو سببدندیر کی، دونیانین گئرچک تاریخی ایندییهدک...
بویازینین آردینی ادبیات سئونلر کانالیندا اوخویون.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
«کولیکووو دؤیوشو»
یازار:«واقیف سولطانلی»
کوچورن:«ویدا حشمتی»
حاضیرلایان:«ادبیات سئونلر»
بورا کولیکووو چؤلودور. بایاقدان بری خاکی رنگلی یول چانتاسینی آلت-اوست ائدهرک اویغون گئییم آرایان، سسینین آهنگیندن روس اولدوغو آشکار سئزیلن قادین دیللهندی. قادین سؤزونو بیتیرمهمیش بلدچی سس گوجلندیریجی ایله قاتارین تولا ولایتیندن کولیکووو چؤلونون یاخینلیغیندان کئچدییی بیلدیردی.
گؤزلرینی کیتابدان آییریب قاتارین پنجرهسیندن گؤرونن بوز چؤللری سوزهرک بونجا تصادوف اولا بیلمیهجهیینی دوشوندو -اوخودوغو آمئریکا عالیمینین کولیکووو دؤیوشو حاقیندا یئنی یایینلانمیش آراشدیرماسی ایدی. نه زاماندان بری آختاردیغی کیتابی واغزالداکی قزئت کؤشکونده گؤرونجه آلمیش، ائله ایلک جوملهدن اثر اونو توتموشدو. بیر آنلیغا گؤزلرینی یوموب چؤکوشو کولیکووو چؤللریندن باشلایان قیزیل اوردانین عظمتلی تاریخینی، تورک-تاتار قؤوملرینین سونراکی طالعیینی دوشوندو.
"تاریخ بوتون علملردن داها آرتیق سیاسته بولاشمیشدیر. بلکه بو سببدندیر کی، دونیانین گئرچک تاریخی ایندییهدک یازیلمامیش، بوندان سونرا دا یازیلاجاغینا اومید بسلنیلمهسی ساده لؤوحلوک اولاردی. بعضا دئییرلر کی، تاریخه یانسیمیش یالانلار او قدر بؤیوکدور کی، حقیقتی گؤرمهیه قویمور. آنجاق تاریخ یالانلاردان تمیزلهنرسه اوردا حقیقت آدینا نه ایسه قالاجاقمی؟ بونو سؤیلهمک چتیندیر...".
کولیکووو دؤیوشو زامان-زامان حاقیندا دوشوندویو، آنجاق سوناجان اینجهلهییب درینلیکلرینه وارا بیلمهدییی، ایچینی، روحونو سیزلادان، تاریخین سیرلی صحیفهلریندندی. ایللر اؤنجه اورتا مکتبین یئددینجی صینفینده تاریخ درسلییینده ایلک دفعه بو دؤیوش حاقیندا اوخویارکن یازیلانلار اونو دویغولاندیرمیشدی. سونرالار ایسه، نه قدر غریبه اولسا دا، بو دؤیوش یوخولارینا گلمیش، بوتون اوخودوقلارینی، اؤیرهندیکلرینی کؤلگهده قویموشدو.
"علمی ادبيّاتدا "کولیکووو دؤیوشو" تئرمینینه ایلک دفعه اصلاً تاتار تورکلریندن اولان نیکولای کارامزینین" روسیا دؤولتینین تاریخی" اثرینده راست گلینیر. همین آراشدیرمادا قیزیل اوردونون دؤیوش قابیلیّتینی یوکسک قیمتلندیرن اؤزوندن اوّلکی تاریخچیلر بیرطرفلی شکیلده قینانیر و ساواشین ماهیّتی بوتونلوکله تحریف ائدیلیر".
- عوذر ایستهییرم. ایکی-اوچ دقیقهلییه کوپئدن چیخا بیلرسینیز؟- قادین سوردو و چؤهرهسینه اوتانجاقلیق قاتاراق علاوه ائتدی:
-اینیمی ديیشمک ایستهییرم البته بو ساعت، - دئدی و کیتابی قاتلاییب بالاجا ماسانین اوستونه قویاراق کوپئنی ترک ائتدی. کیرلی پنجرهدن ایندی روسیا سینیرلاری ایله چئورهلهنن قیپچاق چؤللرینی سئیر ائتمهیه باشلادی. قاتارین پنجرهسیندن گؤرونن بو چؤل تاریخین ان بؤیوک ساواشلاریندان بیرینه شاهیدلیک ائتمیشدی. بیر آنلیغا زامانین تکری گئرییه فیرلاندی و خیاللار اونو کولیکووو دؤیوشونون درینلیکلرینه آپاردی. آتلارین کیشنرتیسینی، قیلینجلارین جینگیلتیسینی، عسگرلرین هایقیریشینی ائشیدیر. اؤزونو بوس-بوتون قانلی ساواشین ایچریسینده حیسّ ائدیر و گریلمیش دوشونجهلرینین تورانلیغیندا هر شئیین باشقا شکیلده بیتهجهیی ایله باغلی یالین اومیدلر جوجریردی. آنجاق بیر آز اؤنجه اوخودوغو سون جوملهلر اونو زامانین درینلیکلریندن چکیب، چیخارتدی.
"آپاردیغی چوخسایلی ساواشلاردان سونرا مامای خاندا اؤزونه گوون دویغوسو گوجلهنمیشدی. غلبه ایله بیتن ساواشلارین سونوجوندا سارای بئرکئ شهری یئنیدن قیزیل اوردونون باشکندینه چئوریلمیش، دؤولتین سرحدلری کریمدان باشلایاراق ایدیل چایینین ساغ ساحللرینه قدر اوزانمیش، دشتی قیپچاق اراضیسینین بؤیوک بیر قیسمینی ایچریسینه آلمیشدی".
قادین عشوه ایله کوپئنین قاپیسینی آچاراق گئیینیب قورتاردیغینی، اونون ایچری گیره بیلهجهیینی بیلدیردی. ساریشین ساچلاری چییینلرینه داغیلمیش، گئیدییی یاخاسی آچیق، بیاض خاللی کؤینک و نازیک اوزون اتک اونو آشیری درجهده گؤزللشدیرمیش ووجودونون گیزلی، سئزیلمز اینجهلیکلرینی اوزه چیخارمیشدی. کئچیب بایاقکی یئرینده اوتوردو و یئنیدن کیتابی آچاراق متنین آردینی اوخوماغا باشلادی.
"مامای خان تاخت-تاجا یییهلندیکدن سونرا اسکی تورک خاقانلاری کیمی تانریسال روحا صاحب اولدوغونو دوشونور، اونو هانسیسا قوّهنین یئنه بیلهجهیینه اینانمیردی. حاکیميّتی گوجلندیکجه عائلهسی، سولالهسی یاخینلاری وارلاناراق مال-ملک صاحبی اولموشدو. قیزیل اوردونون واسسالینا چئوریلن روس کنیازلیقلاریندان سئل کیمی آخان خراج سارای خزینهسینی دولدوردوقجا بؤیوک ثروتین یاراتدیغی زنگینلیک ذهنینی دومانلاندیریر. واختینین چوخونو حرمخانادا آرالاریندا جاسوسلارین یئر آلدیغی سلاویان جاریهلرله کئچیریردی".
یازار:«واقیف سولطانلی»
کوچورن:«ویدا حشمتی»
حاضیرلایان:«ادبیات سئونلر»
بورا کولیکووو چؤلودور. بایاقدان بری خاکی رنگلی یول چانتاسینی آلت-اوست ائدهرک اویغون گئییم آرایان، سسینین آهنگیندن روس اولدوغو آشکار سئزیلن قادین دیللهندی. قادین سؤزونو بیتیرمهمیش بلدچی سس گوجلندیریجی ایله قاتارین تولا ولایتیندن کولیکووو چؤلونون یاخینلیغیندان کئچدییی بیلدیردی.
گؤزلرینی کیتابدان آییریب قاتارین پنجرهسیندن گؤرونن بوز چؤللری سوزهرک بونجا تصادوف اولا بیلمیهجهیینی دوشوندو -اوخودوغو آمئریکا عالیمینین کولیکووو دؤیوشو حاقیندا یئنی یایینلانمیش آراشدیرماسی ایدی. نه زاماندان بری آختاردیغی کیتابی واغزالداکی قزئت کؤشکونده گؤرونجه آلمیش، ائله ایلک جوملهدن اثر اونو توتموشدو. بیر آنلیغا گؤزلرینی یوموب چؤکوشو کولیکووو چؤللریندن باشلایان قیزیل اوردانین عظمتلی تاریخینی، تورک-تاتار قؤوملرینین سونراکی طالعیینی دوشوندو.
"تاریخ بوتون علملردن داها آرتیق سیاسته بولاشمیشدیر. بلکه بو سببدندیر کی، دونیانین گئرچک تاریخی ایندییهدک یازیلمامیش، بوندان سونرا دا یازیلاجاغینا اومید بسلنیلمهسی ساده لؤوحلوک اولاردی. بعضا دئییرلر کی، تاریخه یانسیمیش یالانلار او قدر بؤیوکدور کی، حقیقتی گؤرمهیه قویمور. آنجاق تاریخ یالانلاردان تمیزلهنرسه اوردا حقیقت آدینا نه ایسه قالاجاقمی؟ بونو سؤیلهمک چتیندیر...".
کولیکووو دؤیوشو زامان-زامان حاقیندا دوشوندویو، آنجاق سوناجان اینجهلهییب درینلیکلرینه وارا بیلمهدییی، ایچینی، روحونو سیزلادان، تاریخین سیرلی صحیفهلریندندی. ایللر اؤنجه اورتا مکتبین یئددینجی صینفینده تاریخ درسلییینده ایلک دفعه بو دؤیوش حاقیندا اوخویارکن یازیلانلار اونو دویغولاندیرمیشدی. سونرالار ایسه، نه قدر غریبه اولسا دا، بو دؤیوش یوخولارینا گلمیش، بوتون اوخودوقلارینی، اؤیرهندیکلرینی کؤلگهده قویموشدو.
"علمی ادبيّاتدا "کولیکووو دؤیوشو" تئرمینینه ایلک دفعه اصلاً تاتار تورکلریندن اولان نیکولای کارامزینین" روسیا دؤولتینین تاریخی" اثرینده راست گلینیر. همین آراشدیرمادا قیزیل اوردونون دؤیوش قابیلیّتینی یوکسک قیمتلندیرن اؤزوندن اوّلکی تاریخچیلر بیرطرفلی شکیلده قینانیر و ساواشین ماهیّتی بوتونلوکله تحریف ائدیلیر".
- عوذر ایستهییرم. ایکی-اوچ دقیقهلییه کوپئدن چیخا بیلرسینیز؟- قادین سوردو و چؤهرهسینه اوتانجاقلیق قاتاراق علاوه ائتدی:
-اینیمی ديیشمک ایستهییرم البته بو ساعت، - دئدی و کیتابی قاتلاییب بالاجا ماسانین اوستونه قویاراق کوپئنی ترک ائتدی. کیرلی پنجرهدن ایندی روسیا سینیرلاری ایله چئورهلهنن قیپچاق چؤللرینی سئیر ائتمهیه باشلادی. قاتارین پنجرهسیندن گؤرونن بو چؤل تاریخین ان بؤیوک ساواشلاریندان بیرینه شاهیدلیک ائتمیشدی. بیر آنلیغا زامانین تکری گئرییه فیرلاندی و خیاللار اونو کولیکووو دؤیوشونون درینلیکلرینه آپاردی. آتلارین کیشنرتیسینی، قیلینجلارین جینگیلتیسینی، عسگرلرین هایقیریشینی ائشیدیر. اؤزونو بوس-بوتون قانلی ساواشین ایچریسینده حیسّ ائدیر و گریلمیش دوشونجهلرینین تورانلیغیندا هر شئیین باشقا شکیلده بیتهجهیی ایله باغلی یالین اومیدلر جوجریردی. آنجاق بیر آز اؤنجه اوخودوغو سون جوملهلر اونو زامانین درینلیکلریندن چکیب، چیخارتدی.
"آپاردیغی چوخسایلی ساواشلاردان سونرا مامای خاندا اؤزونه گوون دویغوسو گوجلهنمیشدی. غلبه ایله بیتن ساواشلارین سونوجوندا سارای بئرکئ شهری یئنیدن قیزیل اوردونون باشکندینه چئوریلمیش، دؤولتین سرحدلری کریمدان باشلایاراق ایدیل چایینین ساغ ساحللرینه قدر اوزانمیش، دشتی قیپچاق اراضیسینین بؤیوک بیر قیسمینی ایچریسینه آلمیشدی".
قادین عشوه ایله کوپئنین قاپیسینی آچاراق گئیینیب قورتاردیغینی، اونون ایچری گیره بیلهجهیینی بیلدیردی. ساریشین ساچلاری چییینلرینه داغیلمیش، گئیدییی یاخاسی آچیق، بیاض خاللی کؤینک و نازیک اوزون اتک اونو آشیری درجهده گؤزللشدیرمیش ووجودونون گیزلی، سئزیلمز اینجهلیکلرینی اوزه چیخارمیشدی. کئچیب بایاقکی یئرینده اوتوردو و یئنیدن کیتابی آچاراق متنین آردینی اوخوماغا باشلادی.
"مامای خان تاخت-تاجا یییهلندیکدن سونرا اسکی تورک خاقانلاری کیمی تانریسال روحا صاحب اولدوغونو دوشونور، اونو هانسیسا قوّهنین یئنه بیلهجهیینه اینانمیردی. حاکیميّتی گوجلندیکجه عائلهسی، سولالهسی یاخینلاری وارلاناراق مال-ملک صاحبی اولموشدو. قیزیل اوردونون واسسالینا چئوریلن روس کنیازلیقلاریندان سئل کیمی آخان خراج سارای خزینهسینی دولدوردوقجا بؤیوک ثروتین یاراتدیغی زنگینلیک ذهنینی دومانلاندیریر. واختینین چوخونو حرمخانادا آرالاریندا جاسوسلارین یئر آلدیغی سلاویان جاریهلرله کئچیریردی".
آنجاق حیسّ ائدیردی کی، قادین اینینی ديیشندن سونرا گؤزلری کیتابدا اولسا دا، فیکرینی بیر یئره ییغا بیلمیر. ایختیارسیز اولاراق باخیشلاری اونون بویون-بوغازیندا، یاخاسیندا، ووجودونون محرم یئرلرینده گزیب-دولاشیر، ذهنینی قاریشدیریردی. قادینین بونو دویماماسی اوچون اؤزونو توپارلاماق، دویغولارینی جیلوولاماق ایستهسه ده باجارمیردی.
بلدچی قاپینی آرالاییب بیر شئیه احتیاجلاری اولوب اولمادیغینی سوردو. آنی اولاراق باخیشلاری قارشیلاشینجا قادینین اوزونون جیزگیلریندن ایچینی اوخوموش کیمی چای سفارش وئردی. هر هانسی سببدن گئجیکمه اولماسا ایکی گون بویونجا یول گئدهجک، بو سوره عرضینده بیرگه اولاجاقلاردی.
قادین گؤز ایدی، آنجاق بو گؤزللییین آرخاسیندا قارشیسینداکینی ایتهلهین اؤزوندن اوشاقلاشدیران، ایضاحا گلمهین نهلرسه گیزلنیردی و بو صافلیق، معصوملوق دویغولارینی سیلیب آپاریردی.
یئنیدن کیتابا دؤنهرک قالدیغی یئردن اوخوماغا باشلادی.
"ان آجیناجاقلیسی ایسه اوزون زاماندان بری سنگیمک بیلمهین ایلدن ایله کؤروکلهنن ایچ ساواشلارین قیزیل اوردو دؤولتینی یئییب، بیتیرمهسی ایدی.
ایندی اوردونو یئنیدن دوزنلهیرکن بو ساواشلارین آجی فسادلارینی دویور، اونون قارشیسینی آلماق اوچون زامانیندا قطعی آددیملار آتماماقلا یانلیشلیغا یول وئردییینی آنلاییردی. ایچ ساواشلارلا باغلی وئریلن مصلحتلری سورکلی قولاقارینا وورموش، بونون نهدنلری بارده هئچ زامان دوشونوب بئینینی یورماق ایستهمهمیشدی".
قاتار بایاقدان بری بیر نئچه دفعه قیسا فاصیلهلرله دوزون اورتاسیندا. بوردا ستانسییایا بنزر تیکیلی یاخود هانسیسا یاشاییش منطقهسی اولمادیغیندان قاتارین دورماسینین سببی بللی دئییلدی. ایندی تکرار دایانینجا اونا ائله گلدی کی، قاتار، کئچمیشه، تاریخه دؤنمک، کولیکووو دؤیوشونون درینلیکلرینه وارماق اوچون یوللار آراییر...
-بو قاتار دا لاپ بوغازا ییغدی بیزی، هاردا گلدی دایانیر. بیر یاندان دا هاوانین ایستیسی...
یولچولارین بعضیلری دئیینیر، بعضیلری ایسه بلدچییه یاخینلاشیب قاتارین دایانماسینین سببینی سوروشوردو. بلدچی ایسه ایللرین یوخوسوزلوغوندانمی، یورغونلوقدانمی یا باشقا سببدنمی
هرهنی بیر یوللا باشیندان ائلهییردی.
"مامای خان اوشاقلیق دوستو و یاشیدی، چینگیز خان سویوندان اولان بئردیبهیین قیزی تولونبیله ائولنمکله حاکمییته گئدن یولونون آچیلماسینا گؤره خاتونونا بورجلویدو. ساواشدان ایکی گون اؤنجه هیجانین یئییب-بیتیردییی باش حرمی ایله قارشیلاشینجا دویون گئجهسینی خاطیرلایاراق توتولان کیمی اولدو. قادینین باخیشلاریندا سئوینجی، گیلئیی، عذابی ایضطیرابلاری ایله ناخیشلانمیش بوتؤو بیر عومرون یاشانتیلاری یووالانمیشدی".
نهایت، قاتار دارتیناراق آغیر-آغیر یئریندن ترپهندی و یاواش-یاواش سرعت ییغماغا باشلادی.
-کیم نه دئییر دئسین، قاتارلا یولچولوغون آیری بیر ذؤوقو وار. اوچاقلا سفره چیخاندا اورک-گؤبهیینی یئییرسن. آخیرینجی دفعه اوچاغا نه زامان میندیییمی خاطیرلامیرام. سیز نئجه دوشونورسونوز؟
-هه دوغرودور - گؤزلرینی ورقدن چکمهدن قادینین سؤزلرینی تصدیقلدی.
-قاتارلا یولچولوق هم ده بیر ماجرادیر...
-ائلهدیر - دئدی و تا گنجلیک ایللریندن باشلایاراق قاتاردا یاشادیغی ماجرالاری بیر-بیر خیالیندان کئچیردی.
"مامای حاکیميّته یییهلنسه ده، چینگیز خان سویوندان اولمادیغینا گؤره شرقدن- مونقول-تاتار خانلاریندان دستک آلا بیلمهدی. بو سببدن ماورالنهره دئییل غربه، گئنویا بؤیوک لیتوا، کنیازلیغی، وئنئسییا کیمی دؤولتلره اوز توتماقلا قیزیل اوردونون خاریجی سیاستینی کؤکوندن ديیشدی. آنجاق بو آددیمی ایله چتین مقامدا اونا آرخا دوراجاق گئرچک متّفقلردن محروم اولدوغونون فرقینه وارمادی".
بیر دفعه قاتاردا طلبه یولداشی ایله موسکوایا گئدرکن اؤیله یئمهیینده اؤزویله گؤتوردویو کونیاکی چیخاریب ماسانین اوستونه قویموشدو. هرهیه بیر قدح ایچمیشدیلر کی، یان کوپئدهکی اوچ قادین، ایکیسی گنج، بیری ایسه ساچلاری آغارمیش یاشلی قاری، ارکله گلیب اونلارا قوشولموشدو. قادینلارین جسارتی خوشونا گلدیییندن کونیاکین ایکینجی شوشهسینی ده چیخارمیشدی. ایچیب حاللاناندان سونرا غفیلدن قاری قالخیب موسیقیسیز، فیلانسیز هاوالی کیمی اویناماغا باشلامیشدی. اوینادیقجا قیزیشیر، جوشور، میریق دیشلرینین عئیبهجرلشدیردییی سیر-صیفتی توتولوب، آچیلیر، یاناقلاریندا بویون-بوغازیندا ایللرین یاغمالادیغی احتیراصین شیریملاری سایریشیردی. قارینین اویونونو ایزلهدیکده بونون سرخوشلوقدان دئییل، قدرینجه ذؤوق آلا بیلمهدییی حیاتین بیتمهسیندن، بیر داها دؤنوشولمهیهجک گنجلییینین ایتیریلمکلیییندن یارانان آغریدان، کدردن، تأسفدن دوغدوغونو دویوردو.
بلدچی قاپینی آرالاییب بیر شئیه احتیاجلاری اولوب اولمادیغینی سوردو. آنی اولاراق باخیشلاری قارشیلاشینجا قادینین اوزونون جیزگیلریندن ایچینی اوخوموش کیمی چای سفارش وئردی. هر هانسی سببدن گئجیکمه اولماسا ایکی گون بویونجا یول گئدهجک، بو سوره عرضینده بیرگه اولاجاقلاردی.
قادین گؤز ایدی، آنجاق بو گؤزللییین آرخاسیندا قارشیسینداکینی ایتهلهین اؤزوندن اوشاقلاشدیران، ایضاحا گلمهین نهلرسه گیزلنیردی و بو صافلیق، معصوملوق دویغولارینی سیلیب آپاریردی.
یئنیدن کیتابا دؤنهرک قالدیغی یئردن اوخوماغا باشلادی.
"ان آجیناجاقلیسی ایسه اوزون زاماندان بری سنگیمک بیلمهین ایلدن ایله کؤروکلهنن ایچ ساواشلارین قیزیل اوردو دؤولتینی یئییب، بیتیرمهسی ایدی.
ایندی اوردونو یئنیدن دوزنلهیرکن بو ساواشلارین آجی فسادلارینی دویور، اونون قارشیسینی آلماق اوچون زامانیندا قطعی آددیملار آتماماقلا یانلیشلیغا یول وئردییینی آنلاییردی. ایچ ساواشلارلا باغلی وئریلن مصلحتلری سورکلی قولاقارینا وورموش، بونون نهدنلری بارده هئچ زامان دوشونوب بئینینی یورماق ایستهمهمیشدی".
قاتار بایاقدان بری بیر نئچه دفعه قیسا فاصیلهلرله دوزون اورتاسیندا. بوردا ستانسییایا بنزر تیکیلی یاخود هانسیسا یاشاییش منطقهسی اولمادیغیندان قاتارین دورماسینین سببی بللی دئییلدی. ایندی تکرار دایانینجا اونا ائله گلدی کی، قاتار، کئچمیشه، تاریخه دؤنمک، کولیکووو دؤیوشونون درینلیکلرینه وارماق اوچون یوللار آراییر...
-بو قاتار دا لاپ بوغازا ییغدی بیزی، هاردا گلدی دایانیر. بیر یاندان دا هاوانین ایستیسی...
یولچولارین بعضیلری دئیینیر، بعضیلری ایسه بلدچییه یاخینلاشیب قاتارین دایانماسینین سببینی سوروشوردو. بلدچی ایسه ایللرین یوخوسوزلوغوندانمی، یورغونلوقدانمی یا باشقا سببدنمی
هرهنی بیر یوللا باشیندان ائلهییردی.
"مامای خان اوشاقلیق دوستو و یاشیدی، چینگیز خان سویوندان اولان بئردیبهیین قیزی تولونبیله ائولنمکله حاکمییته گئدن یولونون آچیلماسینا گؤره خاتونونا بورجلویدو. ساواشدان ایکی گون اؤنجه هیجانین یئییب-بیتیردییی باش حرمی ایله قارشیلاشینجا دویون گئجهسینی خاطیرلایاراق توتولان کیمی اولدو. قادینین باخیشلاریندا سئوینجی، گیلئیی، عذابی ایضطیرابلاری ایله ناخیشلانمیش بوتؤو بیر عومرون یاشانتیلاری یووالانمیشدی".
نهایت، قاتار دارتیناراق آغیر-آغیر یئریندن ترپهندی و یاواش-یاواش سرعت ییغماغا باشلادی.
-کیم نه دئییر دئسین، قاتارلا یولچولوغون آیری بیر ذؤوقو وار. اوچاقلا سفره چیخاندا اورک-گؤبهیینی یئییرسن. آخیرینجی دفعه اوچاغا نه زامان میندیییمی خاطیرلامیرام. سیز نئجه دوشونورسونوز؟
-هه دوغرودور - گؤزلرینی ورقدن چکمهدن قادینین سؤزلرینی تصدیقلدی.
-قاتارلا یولچولوق هم ده بیر ماجرادیر...
-ائلهدیر - دئدی و تا گنجلیک ایللریندن باشلایاراق قاتاردا یاشادیغی ماجرالاری بیر-بیر خیالیندان کئچیردی.
"مامای حاکیميّته یییهلنسه ده، چینگیز خان سویوندان اولمادیغینا گؤره شرقدن- مونقول-تاتار خانلاریندان دستک آلا بیلمهدی. بو سببدن ماورالنهره دئییل غربه، گئنویا بؤیوک لیتوا، کنیازلیغی، وئنئسییا کیمی دؤولتلره اوز توتماقلا قیزیل اوردونون خاریجی سیاستینی کؤکوندن ديیشدی. آنجاق بو آددیمی ایله چتین مقامدا اونا آرخا دوراجاق گئرچک متّفقلردن محروم اولدوغونون فرقینه وارمادی".
بیر دفعه قاتاردا طلبه یولداشی ایله موسکوایا گئدرکن اؤیله یئمهیینده اؤزویله گؤتوردویو کونیاکی چیخاریب ماسانین اوستونه قویموشدو. هرهیه بیر قدح ایچمیشدیلر کی، یان کوپئدهکی اوچ قادین، ایکیسی گنج، بیری ایسه ساچلاری آغارمیش یاشلی قاری، ارکله گلیب اونلارا قوشولموشدو. قادینلارین جسارتی خوشونا گلدیییندن کونیاکین ایکینجی شوشهسینی ده چیخارمیشدی. ایچیب حاللاناندان سونرا غفیلدن قاری قالخیب موسیقیسیز، فیلانسیز هاوالی کیمی اویناماغا باشلامیشدی. اوینادیقجا قیزیشیر، جوشور، میریق دیشلرینین عئیبهجرلشدیردییی سیر-صیفتی توتولوب، آچیلیر، یاناقلاریندا بویون-بوغازیندا ایللرین یاغمالادیغی احتیراصین شیریملاری سایریشیردی. قارینین اویونونو ایزلهدیکده بونون سرخوشلوقدان دئییل، قدرینجه ذؤوق آلا بیلمهدییی حیاتین بیتمهسیندن، بیر داها دؤنوشولمهیهجک گنجلییینین ایتیریلمکلیییندن یارانان آغریدان، کدردن، تأسفدن دوغدوغونو دویوردو.
" مامای خان قیرخ بئش یاشین ایچریسیندهیدی. بو ایللر عرضینده حاکیميّتین ان چتین و مرکّب سیناقلاریندان چیخمیش. یئترینجه ساواش تجروبهسی ییغمیشدی. چوخ جسارتلی و قطعیّتلی ایدی. قورخو یئنیلگی نه اولدوغونو بیلمیردی. اسلامی قبول ائدندن سونرا کیچیک محمّد آدینی دا داشیییردی. لاکین سالنامهلرده مامای خانین برکه دوشنده یالنیز اسلام مقدسلرینه دئییل، بوتلره ده دوعا ائتدییی قئید اولونور".
بلدچی گئجیکدییی اوچون عوذر دیلهیهرک، گوموشو آلتلیقلی ایستکانلاردا گتیردییی چایلاری احتیاطلا ماسانین اوستونه قویوب چیخدی. چای ایچیلرکن آرایا چؤکن سسسیزلیکده قادینین گؤزلرینین آلتی ایله اونو ایزلهدییینی دویور. دقتی کیتابدان یایینسا دا، بو ایزلهییشین گتیردییی گیزلی حظّین داوام ائتمهسینی ایستهدیییندن اؤزونو مشغول کیمی گؤسترمهیه چالیشیردی.
... قادینلارین نه ایستدیکلری، نئجه سئچیم ائتدیکلری ایندییه جن سیرّ اولاراق قالیر. چونکی قادین اؤز حیسّلرینی آچمیر، آچا بیلمیر. یاشادیغی جمعيّتین احکاملاری، عصرلرین داشلاشدیردیغی اخلاق نورمالاری، یاخود داها نهلرسه ال-قولونو باغلاییر. ائله بونا گؤره ده قادین اونا قلبینی آچان ایلک کیشینی طالعیین قاچینیلماز تؤحفهسی کیمی ديرلهندیریر. بو موناسیبتلرین یارانماسی بعضا قارشیلیقلی سئوگییه دایانسا دا، آنجاق اکثر حاللاردا قادین کیشینین دویغولارینا یئنیلیر.
"دؤیوش اؤنجهسی مامای خان اوردونون سایجا یئترلی اولمادیغینی آنلایینجا بو بوشلوغو دولدورماق اوچون چئشیدلی یوللار آراماغا باشلادی. یاخینلاری اونا موزدلو دستهلر یاراتماغی تکلیف ائتدیلر. قیسا زامان کسییینده گئنویالی، چرکز، اوسئتین، آبخاز، آدیگئی و باشقا خالقلاردان ییغیلان موزدلولارین حسابینا اوردوداکی عسگرلرین سایی خئیلی آرتیریلدی. مامای خان ایلک دفعه اولاراق دؤیوشه موزدلولارین دستهیی ایله گیرهجکدی".
قادین اوچون سئویلمهدییینی، بَینیلمهدییینی دویماق دهشتلی درجهده آغیردیر و دایم دقت مرکزینده اولماغا جان آتمانین گتیردییی آلیشقانلیقدان بیگانهلییی هئچ جور سینیره بیلمیر. اؤزو امتناع ائتمهیی، بیگانه اولماسا بئله اؤزونو بیگانه کیمی گؤسترمهیی سئویر، عکس جینسین بونو یاپماسییلا باریشماق ایستهمیر. قادینلار گوجلو کیشیلره یئنیلمکدن غرور دویور، ضعیفلری، گوجسوزلری ایسه حیاتینا بوراخمیر. بیر ده آدینی خاطیرلامادیغی هانسیسا یازیچینین اثرینده اوخوموشدو کی، قادین کیمی اونوتسا دا، اونو قادینلاشدیران کیشینی اونودا بیلمیر.
"کنیاز دمیتری دونسکویون کوماندانلیغی آلتیندا بیرلشن روسلار ۸ سئنتیابر ۱۳۸۰-جی ایلده تخمیناً یوز مینلیک اوردو ایله نئپریادوانین دون چایینا قوووشدوغو یئره چاتدی. روسلار کنیاز یاقایلونون باشچیلیغی ایله اودویئوه یاخینلاشان لیتوالیلارین هوجومونو اؤنلهمک اوچون دون چایینی کئچمک قرارینا گلدیلر. روسلارین سئچدییی کولیکووو چؤلو نسبتاً ائنسیز اولدوغونا گؤره تاتار سوواری دستهلری اوچون الوئریشسیز ایدی. مامایین اوردوسو یاخینلاشارکن روسلار کئشیکچی آلایینین مودافعهسی آلتیندا کولیکووو چؤلونده دؤیوشه حاضر قایدادا دوزولدولر".
بیر چوخ حاللاردا قادین آردینجا دوشنلری، چئشیدلی اوصوللارلا اونو اله آلماق ایستهینلری دئییل، قارشیسیندا اؤزونو تمکینلی، سویوققانلی آپارانلاری، دویغولارینی سئزدیرمهینلری سئویر.
قادینلار دانیشماغی دئییل، سوسماغی ترجیح ائدر. سؤزلرله دئییل، گؤزلرله دانیشارلار. خاطیرلاییردی کی، دؤرد-بئش ایل اؤنجه بغداد شهرینده قالدیغی هتئلین اؤنونده باشدان-آیاغا قارا چادرایا بورونموش، اوزو روبندله اؤرتولو دیلهنچی بیر قادینلا قارشیلاشمیشدی. قارا تول روبندین آرخاسیندا قادینین گؤزلری احتیراصدان آلیشیب یانیردی. بوتون ووجودونون دئیه بیلهجکلری گؤزلرینده جمعلنمیشدی. او، اووسونلانمیش کیمی دایانیب دورور، نه ایللاه ائلهییردیسه باخیشلارینی قادینین گؤزلریندن یاییندیرا بیلمیردی.
"دمیتری دونسکوی اراضینین اؤزللییینی نظره آلاراق ایلک دفعه رقیبین دؤیوش تاکتیکاسینی سئچمیشدی، بو قورد ساواش اوصولو ایدی. هون تورکلرینه مخصوص بو ساواش اوصولو ایله آیپارا شکلینده دوزولن اوردونون مرکزینده بؤیوک آلای، ساغ و سول جیناح آلایلاری تاتار آتلیلاری اوچون چتین کئچیلن یئرلرده دایاندیلار. اساس قوّهلرین قارشیسیندا یئر آلان اؤن آلای رقیب سوواریلرین ایلک ضربهسینی قارشیلامالی و گئری چکیلمکله دؤیوشون نیظامینی پوزمالییدی. بؤیوک آلایین آرخاسیندا اؤزل سوواری احتیاط دستهسی یئرلشیردی. بوندان باشقا، سرکرده دمیتری بوبروکون و سئرپوخوو کنیازی ولادیمیرین کوماندانلیغی آلتیندا سئچمه سوواریلردن اولوشان پوسقو آلایی یارادیلمیشدی. احتیاط رولونو اوینایان بو آلای مئشهده اساس قوّهلرین سول جیناحی آرخاسیندا گیزلنمیشدی".
بلدچی گئجیکدییی اوچون عوذر دیلهیهرک، گوموشو آلتلیقلی ایستکانلاردا گتیردییی چایلاری احتیاطلا ماسانین اوستونه قویوب چیخدی. چای ایچیلرکن آرایا چؤکن سسسیزلیکده قادینین گؤزلرینین آلتی ایله اونو ایزلهدییینی دویور. دقتی کیتابدان یایینسا دا، بو ایزلهییشین گتیردییی گیزلی حظّین داوام ائتمهسینی ایستهدیییندن اؤزونو مشغول کیمی گؤسترمهیه چالیشیردی.
... قادینلارین نه ایستدیکلری، نئجه سئچیم ائتدیکلری ایندییه جن سیرّ اولاراق قالیر. چونکی قادین اؤز حیسّلرینی آچمیر، آچا بیلمیر. یاشادیغی جمعيّتین احکاملاری، عصرلرین داشلاشدیردیغی اخلاق نورمالاری، یاخود داها نهلرسه ال-قولونو باغلاییر. ائله بونا گؤره ده قادین اونا قلبینی آچان ایلک کیشینی طالعیین قاچینیلماز تؤحفهسی کیمی ديرلهندیریر. بو موناسیبتلرین یارانماسی بعضا قارشیلیقلی سئوگییه دایانسا دا، آنجاق اکثر حاللاردا قادین کیشینین دویغولارینا یئنیلیر.
"دؤیوش اؤنجهسی مامای خان اوردونون سایجا یئترلی اولمادیغینی آنلایینجا بو بوشلوغو دولدورماق اوچون چئشیدلی یوللار آراماغا باشلادی. یاخینلاری اونا موزدلو دستهلر یاراتماغی تکلیف ائتدیلر. قیسا زامان کسییینده گئنویالی، چرکز، اوسئتین، آبخاز، آدیگئی و باشقا خالقلاردان ییغیلان موزدلولارین حسابینا اوردوداکی عسگرلرین سایی خئیلی آرتیریلدی. مامای خان ایلک دفعه اولاراق دؤیوشه موزدلولارین دستهیی ایله گیرهجکدی".
قادین اوچون سئویلمهدییینی، بَینیلمهدییینی دویماق دهشتلی درجهده آغیردیر و دایم دقت مرکزینده اولماغا جان آتمانین گتیردییی آلیشقانلیقدان بیگانهلییی هئچ جور سینیره بیلمیر. اؤزو امتناع ائتمهیی، بیگانه اولماسا بئله اؤزونو بیگانه کیمی گؤسترمهیی سئویر، عکس جینسین بونو یاپماسییلا باریشماق ایستهمیر. قادینلار گوجلو کیشیلره یئنیلمکدن غرور دویور، ضعیفلری، گوجسوزلری ایسه حیاتینا بوراخمیر. بیر ده آدینی خاطیرلامادیغی هانسیسا یازیچینین اثرینده اوخوموشدو کی، قادین کیمی اونوتسا دا، اونو قادینلاشدیران کیشینی اونودا بیلمیر.
"کنیاز دمیتری دونسکویون کوماندانلیغی آلتیندا بیرلشن روسلار ۸ سئنتیابر ۱۳۸۰-جی ایلده تخمیناً یوز مینلیک اوردو ایله نئپریادوانین دون چایینا قوووشدوغو یئره چاتدی. روسلار کنیاز یاقایلونون باشچیلیغی ایله اودویئوه یاخینلاشان لیتوالیلارین هوجومونو اؤنلهمک اوچون دون چایینی کئچمک قرارینا گلدیلر. روسلارین سئچدییی کولیکووو چؤلو نسبتاً ائنسیز اولدوغونا گؤره تاتار سوواری دستهلری اوچون الوئریشسیز ایدی. مامایین اوردوسو یاخینلاشارکن روسلار کئشیکچی آلایینین مودافعهسی آلتیندا کولیکووو چؤلونده دؤیوشه حاضر قایدادا دوزولدولر".
بیر چوخ حاللاردا قادین آردینجا دوشنلری، چئشیدلی اوصوللارلا اونو اله آلماق ایستهینلری دئییل، قارشیسیندا اؤزونو تمکینلی، سویوققانلی آپارانلاری، دویغولارینی سئزدیرمهینلری سئویر.
قادینلار دانیشماغی دئییل، سوسماغی ترجیح ائدر. سؤزلرله دئییل، گؤزلرله دانیشارلار. خاطیرلاییردی کی، دؤرد-بئش ایل اؤنجه بغداد شهرینده قالدیغی هتئلین اؤنونده باشدان-آیاغا قارا چادرایا بورونموش، اوزو روبندله اؤرتولو دیلهنچی بیر قادینلا قارشیلاشمیشدی. قارا تول روبندین آرخاسیندا قادینین گؤزلری احتیراصدان آلیشیب یانیردی. بوتون ووجودونون دئیه بیلهجکلری گؤزلرینده جمعلنمیشدی. او، اووسونلانمیش کیمی دایانیب دورور، نه ایللاه ائلهییردیسه باخیشلارینی قادینین گؤزلریندن یاییندیرا بیلمیردی.
"دمیتری دونسکوی اراضینین اؤزللییینی نظره آلاراق ایلک دفعه رقیبین دؤیوش تاکتیکاسینی سئچمیشدی، بو قورد ساواش اوصولو ایدی. هون تورکلرینه مخصوص بو ساواش اوصولو ایله آیپارا شکلینده دوزولن اوردونون مرکزینده بؤیوک آلای، ساغ و سول جیناح آلایلاری تاتار آتلیلاری اوچون چتین کئچیلن یئرلرده دایاندیلار. اساس قوّهلرین قارشیسیندا یئر آلان اؤن آلای رقیب سوواریلرین ایلک ضربهسینی قارشیلامالی و گئری چکیلمکله دؤیوشون نیظامینی پوزمالییدی. بؤیوک آلایین آرخاسیندا اؤزل سوواری احتیاط دستهسی یئرلشیردی. بوندان باشقا، سرکرده دمیتری بوبروکون و سئرپوخوو کنیازی ولادیمیرین کوماندانلیغی آلتیندا سئچمه سوواریلردن اولوشان پوسقو آلایی یارادیلمیشدی. احتیاط رولونو اوینایان بو آلای مئشهده اساس قوّهلرین سول جیناحی آرخاسیندا گیزلنمیشدی".
بایاقدان فیکیر وئریرم، گؤزونوزو کیتابدان آییرا بیلمیرسینیز. چوخ ماراقلیدیر، دئیه سن قادین باخیشلارینی کولیکووو چؤلوندن ییغاراق دیللهنیر
ماراقلی دئیهنده کی... اورتا مکتب ایللرینده بیزه بو تاریخی باشقا جور اؤیرتمیشدیلر. ایندی اوخودوقلاریمسا تامام فرقلی حقیقتلری آنلادیر.
-اوخودوقلارینیزلا تاریخین دوزهنینین ديیشهجهیینیمی دوشونورسونوز؟
-یوخ، نه اوچون سوروشدونوز؟
-هئچ، سادهجه ماراق خاطیرینه...
-من گلهجهیه تاریخین گؤزو ایله باخیلماسینی دوغرو حساب ائدیرم.
"مامای خانین اوردوسو یونگول سلاحلانمیش سوواریلردن اولوشان اؤن آلایدان، مرکزده یئرلشن موزدلو گئنویالی پیادالاردان، آیریجا احتیاط سوواریلرین ایکی خطّ بویو دوزلهنن ساغ و سول جیناحلاردان عبارت ایدی. او، اوّلکی دؤیوشلرده اولدوغو کیمی، جدّی دیرهنیشله قارشیلاشمادان سوواریلرین غفیل حملهسی ایله روس اوردوسونو موحاصیرهیه آلیب دارماداغین ائتمهیی دوشونوردو.
مؤلیفی بیلینمهین اوریژینالی غئیب اولموش خویوز ایله مخصوص "مامای قیرغینینین افسانهلری" اثرینده قئید ائدیلیر کی، ساواش ساعت اون ایکیده روس راحیب دؤیوشچوسو آلکساندر پئرئسوئتین تاتار سرکردهسی تئیمور میرزه چئلوبی ایله تکبهتک قارشیلاشماسی ایله باشلادی. هر ایکی دؤیوشچو آلدیغی یارالاردان هلاک اولدو. لاکین بو فاکتین حقیقته اویغونلوغو بیر چوخ علمی قایناقلار طرفیندن توتارلی دلیللرله شوبهه آلتینا آلینیر. آراشدیریجیلارین قناعتینجه، تکبهتک ووروش صحنهسی کولیکووو دؤیوشونه جنگاورلیک روحو قاتماق اوچون اویدورولموشدور".
قارشیسینداکینی اله آلماق اوچون بوتون گوجونو، قوّهسینی صرف ائتمکده اولان قادین گؤزلریله اونو یئییردی. آچیق-آشکار بیلدیرمک ایستهییردی کی، اونون کیمی یاراشیقلی قادینلا بیر کوپئده یولچولوغون فورصتلرینی بوراخیب دا گؤزلرینی کیتابدان چکمهمک نه دئمکدی؟ قادینین آلیشیب-یانان احتیراصلی باخیشلاری قارشیسیندا اریییب گئتدییینی حیسّ ائتسه ده، نه قدر دوروش گتیره بیلهجهیینی سیناییرمیش کیمی عنادینا قیسیلمیشدی
-هارالیسینیز؟ قادین اؤتکم سسله سوروشدو.
بو بَینمهدییی سورو اولسا دا، یایینماق اوچون توتارلی دلیل تاپا بیلمهدیییندن، یا بلکه آجیق وئرمک اوچون الیله پنجرهدن گؤرونن چؤللری گؤسترهرک:
-بورالییام، - دئدی. -کولیکووو منیم اجدادیمین وطنیدیر. بئلهدئیین...
آرایا گرگین بیر سوکوت چؤکدو، هاندان-هانا قادین دیللهندی:
-نه عجب منیم هارالی اولدوغومو سورمادینیز؟ یوخسا سیز ده بیر چوخلاری کیمی قادینین وطنینین ارینین یاتاغی اولدوغونو دوشونورسونوز؟
-یوخ من ائله دوشونمورم- قادینین آتماجالی سوالینی جاوابسیز بوراخماق ایستمهدیییندن آغیز اوجو سؤیلهدی
آنجاق نه دئدییینین فرقینده دئییلدی. خیالی کئچمیشله ایندینین آراسیندا یول اؤلچور، بو نهنگلیکده زامانین بئله چئویکلیکله آشیلیب کئچیلمهسی اونو حئیرتلندیریردی.
تاریخ یالنیز اولموش حادثهلری آراشدیریر، اولا بیلهجکلر بارده احتیماللار، فرضيّهلر یوروتمور.
-علمین اؤلو، دورغون اولماسی، ایندییه قدر تاریخدن عبرت گؤتورولمهمهسی ده بوردان مایالانیر.
صؤحبتین سیاسی مجرایا یؤنلمهسی اونو آچماسا دا، فیکیرلرینی یاریمچیق قویماق ایستهمهدی:
-ایکینجی دونیا ساواشیندا روس-سووئت بویوندوروغو آلتیندا ازیلن خالقلارین ال-اله وئرهرک ایمپئرییانی قورویوب ساخلاماق اوغروندا جانلاریندان کئچمهسینی هئچ جور آنلاماق اولمور. حالبوکی بو خالقلارین ان آشاغی سويّهده بیرلییی اولسایدی...
-سیز بئلهمی دوشونورسونوز؟
قادین جاواب گؤزلمهدن باخیشلارینی پنجرهیه دیکدی
"سونرا تاتار سوواریلری روسلارین کئشیکچی و اؤن آلایلارینی دارماداغین ائدهرک اوچ ساعت عرضینده اونلارین مرکزده یئرلشن قوّهلرینی و ساغ جیناحینی یارماغا جهد ائتدیلر. مامای خان اساس ضربهنی خئیلی ایتکی وئرن روسلارین سول جیناحینا یؤنلهدهرک اونلاری سیخیشدیرماغا باشلایاندان سونرا، خصوصی احتیاط قوّهلری حرکته گلدی. لاکین تاتارلار روسلارین سول جیناحینی یاراراق اونلارین آرخاسینا کئچه بیلدیلر و آرتیق قلبه چالدیقلارینی دوشونهرک آرخایینلاشدیلار. ائله بو مقامدا روسلارین پوسقودا دایانمیش آلایینین غفیل هوجومو بوتون دؤیوشون طالعیینی ديیشدی. بو هوجومو گؤزلهمهین تاتارلار سارسیلدی و گئری چکیلهرک قاچماغا اوز قویدولار اللی وئرست مسافهده روسلار مامای خانی تعقیب ائدهرک اونون قوشونلارینی دارماداغین ائتدیلر".
تاریخین گئرچکلرینی بیلسه ده، بو سطرلری اوخویونجا غفیلدن ایچریسینه قاتی قارانلیق چؤکدو و یادداشیندا هر شئی اریییب قاریشدی. هاندان-هانا یئنیلمیش اوردونو یئنیدن توپارلار کیمی ذهنینی توپارلادی.
ماراقلی دئیهنده کی... اورتا مکتب ایللرینده بیزه بو تاریخی باشقا جور اؤیرتمیشدیلر. ایندی اوخودوقلاریمسا تامام فرقلی حقیقتلری آنلادیر.
-اوخودوقلارینیزلا تاریخین دوزهنینین ديیشهجهیینیمی دوشونورسونوز؟
-یوخ، نه اوچون سوروشدونوز؟
-هئچ، سادهجه ماراق خاطیرینه...
-من گلهجهیه تاریخین گؤزو ایله باخیلماسینی دوغرو حساب ائدیرم.
"مامای خانین اوردوسو یونگول سلاحلانمیش سوواریلردن اولوشان اؤن آلایدان، مرکزده یئرلشن موزدلو گئنویالی پیادالاردان، آیریجا احتیاط سوواریلرین ایکی خطّ بویو دوزلهنن ساغ و سول جیناحلاردان عبارت ایدی. او، اوّلکی دؤیوشلرده اولدوغو کیمی، جدّی دیرهنیشله قارشیلاشمادان سوواریلرین غفیل حملهسی ایله روس اوردوسونو موحاصیرهیه آلیب دارماداغین ائتمهیی دوشونوردو.
مؤلیفی بیلینمهین اوریژینالی غئیب اولموش خویوز ایله مخصوص "مامای قیرغینینین افسانهلری" اثرینده قئید ائدیلیر کی، ساواش ساعت اون ایکیده روس راحیب دؤیوشچوسو آلکساندر پئرئسوئتین تاتار سرکردهسی تئیمور میرزه چئلوبی ایله تکبهتک قارشیلاشماسی ایله باشلادی. هر ایکی دؤیوشچو آلدیغی یارالاردان هلاک اولدو. لاکین بو فاکتین حقیقته اویغونلوغو بیر چوخ علمی قایناقلار طرفیندن توتارلی دلیللرله شوبهه آلتینا آلینیر. آراشدیریجیلارین قناعتینجه، تکبهتک ووروش صحنهسی کولیکووو دؤیوشونه جنگاورلیک روحو قاتماق اوچون اویدورولموشدور".
قارشیسینداکینی اله آلماق اوچون بوتون گوجونو، قوّهسینی صرف ائتمکده اولان قادین گؤزلریله اونو یئییردی. آچیق-آشکار بیلدیرمک ایستهییردی کی، اونون کیمی یاراشیقلی قادینلا بیر کوپئده یولچولوغون فورصتلرینی بوراخیب دا گؤزلرینی کیتابدان چکمهمک نه دئمکدی؟ قادینین آلیشیب-یانان احتیراصلی باخیشلاری قارشیسیندا اریییب گئتدییینی حیسّ ائتسه ده، نه قدر دوروش گتیره بیلهجهیینی سیناییرمیش کیمی عنادینا قیسیلمیشدی
-هارالیسینیز؟ قادین اؤتکم سسله سوروشدو.
بو بَینمهدییی سورو اولسا دا، یایینماق اوچون توتارلی دلیل تاپا بیلمهدیییندن، یا بلکه آجیق وئرمک اوچون الیله پنجرهدن گؤرونن چؤللری گؤسترهرک:
-بورالییام، - دئدی. -کولیکووو منیم اجدادیمین وطنیدیر. بئلهدئیین...
آرایا گرگین بیر سوکوت چؤکدو، هاندان-هانا قادین دیللهندی:
-نه عجب منیم هارالی اولدوغومو سورمادینیز؟ یوخسا سیز ده بیر چوخلاری کیمی قادینین وطنینین ارینین یاتاغی اولدوغونو دوشونورسونوز؟
-یوخ من ائله دوشونمورم- قادینین آتماجالی سوالینی جاوابسیز بوراخماق ایستمهدیییندن آغیز اوجو سؤیلهدی
آنجاق نه دئدییینین فرقینده دئییلدی. خیالی کئچمیشله ایندینین آراسیندا یول اؤلچور، بو نهنگلیکده زامانین بئله چئویکلیکله آشیلیب کئچیلمهسی اونو حئیرتلندیریردی.
تاریخ یالنیز اولموش حادثهلری آراشدیریر، اولا بیلهجکلر بارده احتیماللار، فرضيّهلر یوروتمور.
-علمین اؤلو، دورغون اولماسی، ایندییه قدر تاریخدن عبرت گؤتورولمهمهسی ده بوردان مایالانیر.
صؤحبتین سیاسی مجرایا یؤنلمهسی اونو آچماسا دا، فیکیرلرینی یاریمچیق قویماق ایستهمهدی:
-ایکینجی دونیا ساواشیندا روس-سووئت بویوندوروغو آلتیندا ازیلن خالقلارین ال-اله وئرهرک ایمپئرییانی قورویوب ساخلاماق اوغروندا جانلاریندان کئچمهسینی هئچ جور آنلاماق اولمور. حالبوکی بو خالقلارین ان آشاغی سويّهده بیرلییی اولسایدی...
-سیز بئلهمی دوشونورسونوز؟
قادین جاواب گؤزلمهدن باخیشلارینی پنجرهیه دیکدی
"سونرا تاتار سوواریلری روسلارین کئشیکچی و اؤن آلایلارینی دارماداغین ائدهرک اوچ ساعت عرضینده اونلارین مرکزده یئرلشن قوّهلرینی و ساغ جیناحینی یارماغا جهد ائتدیلر. مامای خان اساس ضربهنی خئیلی ایتکی وئرن روسلارین سول جیناحینا یؤنلهدهرک اونلاری سیخیشدیرماغا باشلایاندان سونرا، خصوصی احتیاط قوّهلری حرکته گلدی. لاکین تاتارلار روسلارین سول جیناحینی یاراراق اونلارین آرخاسینا کئچه بیلدیلر و آرتیق قلبه چالدیقلارینی دوشونهرک آرخایینلاشدیلار. ائله بو مقامدا روسلارین پوسقودا دایانمیش آلایینین غفیل هوجومو بوتون دؤیوشون طالعیینی ديیشدی. بو هوجومو گؤزلهمهین تاتارلار سارسیلدی و گئری چکیلهرک قاچماغا اوز قویدولار اللی وئرست مسافهده روسلار مامای خانی تعقیب ائدهرک اونون قوشونلارینی دارماداغین ائتدیلر".
تاریخین گئرچکلرینی بیلسه ده، بو سطرلری اوخویونجا غفیلدن ایچریسینه قاتی قارانلیق چؤکدو و یادداشیندا هر شئی اریییب قاریشدی. هاندان-هانا یئنیلمیش اوردونو یئنیدن توپارلار کیمی ذهنینی توپارلادی.
-اؤزونوزو بوش-بوش فیکیرلرله یورمایین. نه اولور اولسون، زامانین چارخینی گئری فیرلاتماق مومکون دئییل. -قادین هوسسیز علاوه ائتدی.
سیاسی موضوعلاردا چکیشمهلردن باجاردیقجا یایینماغا چالیشیر، بونون قادین-کیشی مناسیبتلرینه کؤلگه سالدیغینی آنلاییردی. حتی گؤزللییینه حئیران اولونان بیر قادینین سیاسی مؤوقعه سرگیلمهسینین اونا قارشی باش قالدیران کیشیلیک دویغوسونو زدلهدییینی بیلیردی. بس نهدن او زامان بایاقدان بری صحبتین آخارینی ديیشه بیلمیردی؟
دؤیوشده مامای خان آغیر یئنیلگییه اوغرادی. دئمک اولار کی، بوتون اوردوسونو ایتیردی. مامای خانین مغلوب کیمی قاچیب کریما سیغینماسیندان یارارلانان توختامیش قیزیل اوردونون حاکمی اولدو. بیر قدر سونرا موسکوا شهرینی اله کئچیرمکله تاتارلارین قیصاصینی آلدی و یئنیدن روسلار آغیر شرطلر آلتیندا خراج وئرمهیه مجبور ائدیلدی. آنجاق کولیکووو دؤیوشوندهکی غلبه روس کنیازلارینا بیرلییین ضروریلییینی آنلاتمیش اولدو. تاتارلارین واسسالینا چئوریلمک روس کنیازلاری آراسیندا اوزون ایللردن بری داوام ائدن چکیشمهلرین تدریجاً سنگیمهسینه گتیریب، چیخاردی. بونون سونوجو اولاراق روسلار آیری-آیری کنیازلیقلار کیمی گیردیکلری قیزیل اوردو حاکیميّتیندن یوز ایل سونرا واحید دؤولت کیمی چیخدیلار".
قادین یاتاغینی حاضرلاماغا باشلایینجا کیتابی گؤتوروب کوپئدن چیخدی. گئجه یارینی کئچدیییندن دهلیزده کیمسه گؤزه ديمیردی. هاوا عمللی-باشلی سویوموشدو. یاریآچیق پنجرهنین اؤنونده دایانیب گئجهنین درینلییینی الکتریک دیرکلرینین آخیب کئچن کؤلگهلرینی، اوزاقلاردا سایریشان سولغون ایشیقلاری سوزدو. کیتابی آچیب مؤلف قئیدی کیمی وئریلمیش سون سطرلری اوخودو.
"قلینسکیلر عائلهسینده گزن افسانیه گؤره، مامای خانین نسلی بؤیوک لیتوا کنیازلیغینا سیغینمیشدیر. لیتوادا قالدیردیغی عصیاندا اوغورسوزلوقلا اوزلشینجه موسکوانین حمایهسینه کئچن میخایل قلینسکی مامای خانین اوغلو منصور کییاتین نسلیندهندیر. اونون قارداشی قیزی یئلئنا قلینسکایا غدّارلیغی ایله بوتون دونیادا آد چیخاران روس چارییو ایوان قروزنینین آناسی اولموشدور. تاریخده بونا بنزر تضادلی مقاملارا آز-آز حاللاردا راست گلینیر".
بیر آزدان کوپئیه دؤنونجه گؤزلرینه اینانمادی: قادین چیلپاق سویونوب اونون یاتاغیندا اوزانمیشدی. آیاقلاری کیلیدلهندیییندن یئریندهجه قورویوب قالدی و بیر سوره نه ائدجهیینی بیلمهدی. هاندان-هانا اؤزونه دؤنونجه ایچینین درینلییینده تورک سویونون سونراکی مغلوبیّتلرینه یول آچان کولیکووو دؤیوشو ایله قادینین احتیراص یاغان ووجودو آراسیندا گیزلی بیر باغلیلیق دویوبموش کیمی دیکسیندی و هر شئی یادداشینین آخاریندا چیلپاقلاشاراق اصلینه دؤندو. سانکی قادین اونو اؤزونه باغلایان هر شئیینی غرورونو، گؤزللییینی، یاراشیغینی اینینین گئییمی ایله بیرلیکده سویونوب آتمیشدی. کیشیلیک دویغوسونون سؤندویونو، بدنینین سوستالدیغینی حیسّ ائتدی و قارانلیقدا احتیراصلا اونا ساری آچیلان قوللاردان سییریلیب دهلیزه چیخدی.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
سیاسی موضوعلاردا چکیشمهلردن باجاردیقجا یایینماغا چالیشیر، بونون قادین-کیشی مناسیبتلرینه کؤلگه سالدیغینی آنلاییردی. حتی گؤزللییینه حئیران اولونان بیر قادینین سیاسی مؤوقعه سرگیلمهسینین اونا قارشی باش قالدیران کیشیلیک دویغوسونو زدلهدییینی بیلیردی. بس نهدن او زامان بایاقدان بری صحبتین آخارینی ديیشه بیلمیردی؟
دؤیوشده مامای خان آغیر یئنیلگییه اوغرادی. دئمک اولار کی، بوتون اوردوسونو ایتیردی. مامای خانین مغلوب کیمی قاچیب کریما سیغینماسیندان یارارلانان توختامیش قیزیل اوردونون حاکمی اولدو. بیر قدر سونرا موسکوا شهرینی اله کئچیرمکله تاتارلارین قیصاصینی آلدی و یئنیدن روسلار آغیر شرطلر آلتیندا خراج وئرمهیه مجبور ائدیلدی. آنجاق کولیکووو دؤیوشوندهکی غلبه روس کنیازلارینا بیرلییین ضروریلییینی آنلاتمیش اولدو. تاتارلارین واسسالینا چئوریلمک روس کنیازلاری آراسیندا اوزون ایللردن بری داوام ائدن چکیشمهلرین تدریجاً سنگیمهسینه گتیریب، چیخاردی. بونون سونوجو اولاراق روسلار آیری-آیری کنیازلیقلار کیمی گیردیکلری قیزیل اوردو حاکیميّتیندن یوز ایل سونرا واحید دؤولت کیمی چیخدیلار".
قادین یاتاغینی حاضرلاماغا باشلایینجا کیتابی گؤتوروب کوپئدن چیخدی. گئجه یارینی کئچدیییندن دهلیزده کیمسه گؤزه ديمیردی. هاوا عمللی-باشلی سویوموشدو. یاریآچیق پنجرهنین اؤنونده دایانیب گئجهنین درینلییینی الکتریک دیرکلرینین آخیب کئچن کؤلگهلرینی، اوزاقلاردا سایریشان سولغون ایشیقلاری سوزدو. کیتابی آچیب مؤلف قئیدی کیمی وئریلمیش سون سطرلری اوخودو.
"قلینسکیلر عائلهسینده گزن افسانیه گؤره، مامای خانین نسلی بؤیوک لیتوا کنیازلیغینا سیغینمیشدیر. لیتوادا قالدیردیغی عصیاندا اوغورسوزلوقلا اوزلشینجه موسکوانین حمایهسینه کئچن میخایل قلینسکی مامای خانین اوغلو منصور کییاتین نسلیندهندیر. اونون قارداشی قیزی یئلئنا قلینسکایا غدّارلیغی ایله بوتون دونیادا آد چیخاران روس چارییو ایوان قروزنینین آناسی اولموشدور. تاریخده بونا بنزر تضادلی مقاملارا آز-آز حاللاردا راست گلینیر".
بیر آزدان کوپئیه دؤنونجه گؤزلرینه اینانمادی: قادین چیلپاق سویونوب اونون یاتاغیندا اوزانمیشدی. آیاقلاری کیلیدلهندیییندن یئریندهجه قورویوب قالدی و بیر سوره نه ائدجهیینی بیلمهدی. هاندان-هانا اؤزونه دؤنونجه ایچینین درینلییینده تورک سویونون سونراکی مغلوبیّتلرینه یول آچان کولیکووو دؤیوشو ایله قادینین احتیراص یاغان ووجودو آراسیندا گیزلی بیر باغلیلیق دویوبموش کیمی دیکسیندی و هر شئی یادداشینین آخاریندا چیلپاقلاشاراق اصلینه دؤندو. سانکی قادین اونو اؤزونه باغلایان هر شئیینی غرورونو، گؤزللییینی، یاراشیغینی اینینین گئییمی ایله بیرلیکده سویونوب آتمیشدی. کیشیلیک دویغوسونون سؤندویونو، بدنینین سوستالدیغینی حیسّ ائتدی و قارانلیقدا احتیراصلا اونا ساری آچیلان قوللاردان سییریلیب دهلیزه چیخدی.
https://t.me/Adabiyyatsevanlar
Telegram
ادبیات سئونلر
بوکانال ادبیات سئونلر قوروپونون سئچیلمیش اثرلری دیر
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.
کانالدا کی یازیلاری کانالین لینکینی وئرمک شرطی ایله پایلاشماق اولار.